Aşkın Biyokimyası Nedir?

Mesela oksitocin hormonu annelik dürtülerini geliştirir. Aslında kalbimiz sevgi de her ne kadar efsaneştirilmiş olsa da bu konu da asıl işlevi gerçekleştiren beynimizdir.

Beyinde sevgi, aşk gibi duygularla, cinsel istek ve enerji gibi faktörleri etkileyen bir çok merkez ve hormonal faaliyet vardır. İnsanlar kalpleri ile değil beyinleri ile aşık olurlar. Sevgi ve aşk duygularında tamamiyle beyinde ki mekanizmalar işlev görür
Karşıt cinsden herhangi bir olumsuz davranış aldığımız da ‘’kalbim kırıldı’’ deriz. Aslında kırılan kalp değil beyindir. Aşk üzerine olan şiirlerin hemen hepsi kalp merkezlidir. Doğrusu, ta Aristo’dan beri bu yanılgı böyle süregelmiştir. Bu noktada beyine büyük  haksızlık  yapılmaktadır.
Bazı araştırmacılar, beyinde depresyonla büyük ilişkisi olan serotonin hormonunun aşk acısı ve duygusu üzerinde etkili olduğunu iddia etmektedirler. Bunlara göre serotonin hormonunun az salgılanması aşk acısını körüklemekte hatta dayanılmaz hale getirmektedir. Depresyonlu ya da depresyona eğilimli kişilerde aşk duyguları daha yoğun yaşanmakta ve ortada aşkın neden olduğu bir acı varsa, bu daha derin ve yoğun hissedilmektedir. Bu nedenle aşktan dolayı üzüntü ve elem yaşayanlara antidepresan ilaçlar fayda verebilir. Ya da diğer bir ifade ile aşk acısı, beyinde serotonin salgısını arttıran ‘’manyetik stimülasyonla’’ (TMS) da tedavi edilebilir.
Adrenalin ve noradrenalin, aşk ve sevgi esnasında vucut organlarının üstüne düşen tepkimeleri göstermesinden sorumludur. Göz bebeklerinin büyümesi, terleme, mide ifrazlarının hızlanması, mide krampları, ellerde titreme, ses tonunda değişiklikler ve  kalp ritminin hızlanması, bu nöroaminler sayesindedir.
En az serotonin kadar dopamin de aşk ve sevgi duygularını kontrol etmektedir. Dopamin, normal şartlarda, enerji, neşe, dikkat yoğunlaşması ve keyif hali ile alakalıdır. Yeni bir aşkın eşiğinde olan bir kimse, dopaminin verdiği çoşku ile birkaç gece uykusuz kalabilir. Güneşin doğuşunu, yağmurun yağışını bambaşka bir pencereden ele alabilir. Hiç olmadığı kadar pozitif düşünebilir. Nitekim  beynimizin accumbens merkezinde ki, dopamin1 (D1) ve dopamin2 (D2) reseptörlerinin çalışma şekilleri erkek-kadın ilişkilerinde büyük rol oynar. Örneğin eğer D1 reseptörü devre dışı kalmışsa ya da iyi çalışmıyorsa sadakat duygusunda aksama olur ve o erkek ya da bayan çapkın biri olarak karşımıza çıkabilir. Bu noktada çapkınlık bir beyin hastalığı mıdır? diye de bir soru gelebilir akla. D1 eksikliğinde sadakat duygusu zayıflamaktadır Hovarda, bir kadından diğerine koşan ve sürekli kadın değiştiren erkeklerde ise D1’in aşırı etkisizliğini ifade edebiliriz. Tabi bu durum bayanlar içinde geçerlidir. D1 reseptörünün düzenli aile yaşamı ve seviyeli beraberlikler için, iyi çalışması şarttır. D1 reseptörü, monigamiyi, D2 reseptörü ise poligamiyi temsil etmektedir diyebiliriz. Dolayısıyla sadakat duygusu için D1 reseptörlerinin iyi çalışması mutlak gerekli olan bir durumdur. Ayrıca D1 reseptörlerinin iyi çalışır durumda olması kişinin tek evliliğe yönelmesini de sağlamaktadır. Kimbilir belki de ilerde D1 reseptörlerini somut olarak gösteren bir tetkik geliştirilir ve bu geliştirilen sadakat testi ile evlenecek bayan ya da erkekler karşıt cinsleri değerlendirebilirler.
Aşk hormonlarının en dengeli olduğu dönem, orta yaş dönemleridir. Orta yaş ile beraber, beynin salınımını ve kontrolünü üstlendiği hormonlarda değişim başlar. Dopamin ve türevleri mesela feniletilamin orta yaşlarda daha dengeli salgılanır. Sadakat ve bağlılığı düzenleyen D1 ve D2 reseptörleri nisbeten dengeye girer. Gençliğin fırtınalı ve sorumsuz davranış tarzları daha aklı başında, ayakları yere basan davranışlara dönüşür. Dopamin, serotonin ve katekolaminlerin dengeye girmesi ile  karşı cinse karşı oluşan beğenme, birlikte olma, yanından ayrılmama gibi yoğun duygular üst seviyeye çıkar. Orta yaşta insan, gerek beyin kapasitesi, gerekse vücut fonksiyonları olarak üst seviyededir. Duygular daha mantıklı ve kontrollüdür. Gençlik yıllarından farklı olarak beyinden salgılanan hormonların da etkisi ile, mantık ve duygu paralel seyreder. Dolayısıyla bu yaşlarda oluşan beraberlikler uzun solukludur.
Orta yaşta, sanıldığının aksine seks dürtüsünde ve isteğinde azalma olmaz. Hatta beyinde salgılanan hormonların da etkisiyle artma bile olabilir. Kadında menopozla başlayan kadınlık hormonlarındaki değişim sadece üremeyi durdurur, seksi sona erdirmez. Aksine gebe kalma korkusu olmadığı için daha özgün, daha kaliteli ve istekli seks yaşantısı olur. Erkeklerde ise durum biraz farklıdır. Erkeklik hormonlarındaki değişim  az da olsa erkeğin seks performansını etkiler ve boşalma sayısını azaltır. Fakat seksin istek ve kalitesi bozulmaz.
REEM Nöropsikiyatri
Tel : 0212 281 91 91
0212 417 88 88
Adres : Levent Cad. Altzeren Sok. No:19 1.Levent / Beşiktaş
E-Mail : info@emg-eeg.com
Web : http://www.emg-eeg.com