ASO NEDİR? Faydaları

Oysa A grubu bir streptokok en­feksiyonu, özellikle bademcik iltihabı ya da diş apsesi gibi bir enfeksiyon oda­ğı da varsa, bu değerlerin yükselmesine yol açar; çünkü anatomik nedenlerle bu bölgeler, akut enfeksiyon atağından sonra temizlenmeyip streptokok barın­dırmayı sürdürürler. Bu madde antistreptolizin denen özgün antikorların oluşumuna yol açar.
ASO NEDİR?
A grubu |}-hemolitik streptokoklar streptolizin – O adı verilen bir hücre dışı madde üretir. Olağan koşullarda antistrepto-lizin-0 titrajı görece düşüktür (çocuk­larda 333 ünite, genç erişkinlerde 250 ünite). Streptokok enfek­siyonunun ardından antistreptolizin üre­timi, hastalığın başlangıcından 2-5 hafta sonra, yani klinik belirtiler kayboldu­ğunda en yüksek düzeye ulaşır
Bu ne­denle antistreptolizin-0 titrajı boğaz il­tihabının akut evresinde değil, İyileşme döneminde yapılmalıdır. Kanda yüksek oranda ve sürekli antistreptolizin-0 bu­lunması, uzun süredir yerleşmiş olan bir streptokok enfeksiyonunu gösterir.
Antistreptolizin-0 miktarının sap­tanması çok basit bir işlemdir ve tüm tahlil laboratuvarlaraıda uygulanır. Ama klinik yorumu çoğu zaman doğru yapılmaz ve tedavi hatalı yönlendirile­bilir.
İŞLEVİ
Normal düzeyin üzerinde antistreptoli­zin miktarı, her zaman klinik açıdan ak­tif ya da gizli evredeki* (yani belirgin klinik belirtisi olmayan) bir streptokok enfeksiyonunun belirtisidir.
Belirtilerin ortadan kalkmasından belirli bir süre sonra da kanda yüksek antistreptolizin bulunması, bir A grubu p-hemolitik streptokok enfeksiyon oda­ğının varlığını gösterir. Böylece enfek­siyon etkeni ve türevleri ile toksik mad­delerin değişik organlardaki (kalp, böb­rek vb) yaralayıcı etkisi açıklanabilir.
p-hemolitik streptokok enfeksiyo­nunda antistreptolizin-0 titrajı genellik­le enfeksiyonun başlamasından iki haf­ta sonra artar ve yaklaşık dört hafta sonra en yüksek değerlerine ulaşır; nor­mal değerlere dönmesiyse aylar alır. Ti­pik olgularda dördüncü haftada en yük­sek değer 1.000 üniteyi aşar ve etkili bir antibiyotik tedavisi uygulanmadıkça bu durum sürer.
Yalnızca 5 yaşın altındaki çocuklar­da antistreptolizin-0 titrajı az yükselir ve sonra hızla azalır. Özellikle strepto-toka bağlı bademcik iltihaplarında iyi­leşme döneminde 2-3 hafta boyunca 400-500 ünitelik titraj sürebilir; daha sonra durum normale döner.
Sonuç olarak yalnızca enfeksiyonun akut evresinde (bademciklerin iltihap­lanması vb) değil, belirli bir süre sonra da streptokokun varlığım koruyup ko­rumadığını değerlendirmek için sürekli antistreptolizin-O titrajı kontrolleri ya­pılmalıdır.
Kabul edilebilir antistreptolizin-0 titrajı 200 ünitenin altındadır; daha yük­sek değerler bulunursa, 3-4 hafta sonra yeni bir kontrol yapılmalıdır. Yüksek değerler sürüyorsa, streptokokları orga­nizmadan tümüyle atacak, böylece tok­sinlerinin (streptolizin) üretimini ve ka­na geçişini önleyecek bir antibiyotik te­davisi uygulamak gereklidir. Streptoko­ka bağlı enfeksiyonun romatizmal has­talığa dönüşmesini ve korkulan kalpböbrek komplikasyonlarını yalnızca et­kili bir antibiyotik tedavisi önleyebilir.
İNCELEMENİN SINIRLARI
Antistreptolizin-0 titrajı p-hemolitik streptokok enfeksiyonunun tanısı, anti­biyotik tedavisinin gerekip gerekmedi­ğinin belirlenmesi ve romatizmal hasta­lığın önlenmesi için kuşkusuz çok önemli bir incelemedir. Ama aşağıda­ki nedenlerle mutlak bir değer taşımaz:
– Normal değerlerin bireyden bireye büyük değişkenlik göstermesi (normal ve sağlıklı çocuk nüfusunun en az yüz­de 20’sinde kabul edilebilir oranın [200 ünite] üzerinde değerler bulunur).
– Bazı bademcik iltihabı ya da strepto­kok enfeksiyonu olgularında antistrep­tolizin-0 titrajında artış saptanmaz.
– Streptokoklara bağlı deri enfeksiyonu sonrasında akut romatizmal ateş ya da nefrit (böbrek iltihabı) komplikasyonu gelişse de, antistreptolizin-0 kanda an­lamlı miktara ulaşmaz.
SONUÇLARI ^ ,
ihmal edilen ya da doğru tedavi edilme­yen P-hemolitik streptokok enfeksiyo­nu kalp, böbrekler, eklem, sinir sistemi vb düzeyinde ağır komplikasyonlara yol açabilir. Antistreptolizin-0 titrajı bu enfeksiyonun tanısında çok yararlı­dır. Yalnızca enfeksiyonun akut evre­sinde değil, belirli bir süre sonra da kontrol edilmesi koşuluyla etkili bir an­tibiyotik tedavisi gerekip gerekmediği konusunda vazgeçilmez bilgiler sağlar. Birçok olguda tam bir değerlendirme için, belirgin klinik belirtiler olmasa bi­le ASO titrajının yanı sıra var olan en­feksiyonu ya da iltihabı gösteren öteki incelemeleri yapmak gerekir.