Beyin büyüklüğü sosyalleşme becerisini belirliyor

Araştırmanın sonuçlan geçtiğimiz Şubat ayında Proceedings of the Royal Society B dergisinde yayımlandı.
Araştırmaya göre arkadaşlıklarımızı sürdürebilmek için bir dizi bilişsel beceriye sahip olmamız gerekiyor.
Araştırma, British Academy’nin yüzüncü kuruluş yılı vesilesiyle başlatılan “Lucy to Language” projesi kapsamında, Oxford Üniversitesinden Profesör Robin Dunbar tarafından Liverpool, Manchester ve Edinburgh üniversitelerinden bilim insanlarının da işbirliğiyle yürütüldü.
Araştırmaya göre çok sayıda arkadaşı olan insanlarda beynin bu bölgesi daha büyük oluyor.

Arkadaş sayısıyla beynin orbital prefrontal korteks adlı bölgesinin büyüklüğü arasında bir bağlantı olduğuna dair bulgular ortaya koydu
Ancak “arkadaş” kelimesiyle tanıdıklarımızdan ziyade arkadaşlık ilişkisi içinde olduğumuz insanlar kast ediliyor. Sosyal bilimcilerin “zihin okuma” olarak da tabir ettiği bu bilişsel yetiler bir başka insanın ne düşündüğünü anlama kapasitesini ifade ediyor. Bu da insanlarla sohbet edebilmek dâhil karmaşık sosyal dünyamızla baş edebilmemize yarayan davranışları gösterebilmemizi sağlıyor. Bu araştırma ilk defa, bu becerilerdeki üstünlüğün beynin bazı anahtar bölgelerinin, özellikle frontal lobun büyüklüğüyle ilişkili olduğunu düşündürdü.
Bilişsel ve Evrimsel Antropoloji Enstitüsünden araştırmacı Profesör Dunbar, bu anlamıyla “zihin okumanın, “bir bireyin başkalarının zihin durumlarıyla ilgili doğal bir hiyerarşiyi izleyebildiği bir zihinsel durumu” ifade ettiğini belirtiyor. Dunbar Othel-lo oyunundan bir örnek veriyor: “Shakespea-re beş farklı zihinsel durumun izini sürmeyi başarıyor. İzleyicinin Iago’nun, Othello’nun Desdemonanın Casio’yu sevdiğini sanmasını istediğine inanmasını amaçlıyor. Beş ayrı bireysel zihin durumuna hâkim olmak çoğu yetişkin için doğal üst sınır.”
Araştırmacılar Liverpool Üniversitesindeki Manyetik Rezonans ve Görüntü Analizi Araştırma Merkezinde 40 gönüllünün beyinlerinin anatomik MR görüntülerini çekerek üst düzey düşünmede görev alan beyin bölgesi olan prefrontal korktesle-rinin büyüklüğünü ölçtü. Daha sonra katılımcılardan son yedi günde profesyonel olarak değil de sosyal olarak temas kurdukları herkesi sıralamaları istendi.
Katılımcılar Liverpool Üniversitesi Psikoloji Bölümünden araştırmacı Dr. Joanne Powell, araştırmalarının belki de en önemli bulgusunun, beyin büyüklüğü ile sosyal ağ büyüklüğü arasındaki ilişkinin “zihin okuma” becerileriyle ilişkili olduğunun ortaya konması olduğunu söylüyor. Powell buna beyinlerimizin büyüklüğünün sosyal becerilerimiz üzerinde belirleyici olduğu anlamına geldiğini ve çok sayıda arkadaşa sahip olmamızın bu sayede mümkün olduğunu ekliyor.
Profesör Dunbar, araştırmaya katılan gönüllülerin genel olarak birbirine yakın yaşlarda ve potansiyel olarak benzer sosyal etkinlik fırsatlarına sahip lisansüstü öğrencilerden oluştuğunu belirtiyor. Dunbara göre sosyalleşmeye ayrılabilecek boş zaman, coğrafya, kişilik ve cinsiyet hep arkadaşlık kurmayı etkileyen etmenler olsa da bu etmenlerin bir kısmının, özellikle cinsiyetin, aynı zamanda “zihin okuma” becerileriyle ilişkili olduğunu da biliyoruz. Dunbar çalışmalarının, başka insanların ne düşündüğünü anlamak ile sosyal ağ büyüklüğü arasında bir bağlantı olduğunu ortaya koyduğunu vurguluyor.
BİLİM VE TEKNİK DERGİSİ NİSAN