Diyabet hastası anneleri bekleyen riskler

Arzu Yalçın ve Acıbadem Bağdat Caddesi Tıp Merkezi’nden İç Hastalıkları Uzmanı Dr.
Diyabetin, hamileliğin başlangıcından doğuma kadar anne ve bebek organizmasını olumsuz etkileri bulunmaktadır.
Acıbadem Ataşehir Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Bu nedenle hekimler diyabetin öncelikle hamilelik sırasında meydana gelip gelmediğini araştırıyor. Her iki şekilde de tedavinin amacı anneye zarar vermeden, sağlıklı ve sorunsuz bir bebeğin doğmasını sağlamak
Yaser Süleymanoğlu, diyabet hastası anneleri bekleyen riskleri şöyle sıraladı:
– Hamileliğin doğal süreci olarak, vücutta bazı hormonlar daha fazla salgılanıyor. Hamilelikte artan hormonlar (Beta HCG ve HPL) diyabetin oluşmasında rol oynuyor. Bu nedenle annenin vücuda şeker hastalığına yatkınsa, bozulmuş şeker toleransı veya hamilelik diyabeti tetikliyor.
– Diyabetin arttırdığı riskler arasında, kan şekerinin yüksek seyretmesi, hamilelik döneminde bebeğin aniden ölme riskini artırıyor.
– Diyabet hastasıysanız ve hamileliğinizde kontrollere gitmiyorsanız, bebeğinizde anormallik veya sakatlıklar oluşabilir.
– Diyabet hastası olmanız, bebeğinizin de diyabet hastası olacağı anlamına gelmez, çünkü diyabet ( şeker hastalığı) bulaşıcı değildir. Genetik potansiyeli vardır ancak çok yüksek değildir.
– Eğer bebeğiniz karnınızda aşırı kilo alıyorsa, bu bebeğinizde diyabet olduğunun göstergesi olabilir.
Gebelik diyabetine kimler yatkın?
– Birinci derece akrabalarda diyabet öyküsü varsa
– Hamilelik öncesi veya her zaman kiloluysanız
– Dört kilogram ve üzerinde bebek doğurduysanız
– Daha önce ölü doğum ve düşük yaptıysanız
– Daha önceki hamileliklerinizde “gebelik diyabeti” geçirmişseniz
– Hipertansiyonunuz (yüksek tansiyon) varsa ve kan yağlarınız yüksekse
– Yaşınız 30 ve üzerinde ise
– Sakat bebek doğurmuşsanız
– Daha önce “gizli şekerinizin” olduğu söylenmişse
– Yumurtalık kisti (polikistik over) sorunu yaşıyorsanız, gebelik diyabetinin risk grubu içerisinde olabilirsiniz

Diyabet hamileliği nasıl etkiliyor?
– Düşük riskiniz artar
– Ölü doğumları sıklaştırır
– Son dönem hamilelik tansiyonunuz (gebelik zehirlenmesi) oluşabilir
– Plasenta yırtığı ve ani kanamalarınız oluşabilir
– Hidroamnios (bebeğin içerisinde bulunduğu sıvının fazla olması) olasılığı artar
– Zor doğum ya da sezaryen ile doğum riskiniz yükselir
– Hiperglisemi (yüksek kan şekeri), hipoglisemi (düşük kan şekeri)gelişebilir
– Gebeliğinizde sık idrar yolu iltihabı oluşabilir
– Diyabetin doğum ve doğum sonrası etkisi
– Doğum sonrasında bebeğinizde omuz çıkıkları, sinir yaralanmaları, solunum zorluğu, şeker düşüklüğü ve sarılık meydana gelebilir. Sizde ve bebekte, iltihabi durumlara yatkınlık artar ve iyileşme süreciniz uzayabilir
Hamilelikte diyabet tanısı nasıl konuluyor?
– Hamileliğin 24-28′inci haftaları arasında, 50 gram glikoz ile tarama testi yapılıyor
– Test, günün herhangi bir saatinde yapılabilir. Suda eritilen 50 gram şeker alınır, 1 saat sonra kan şekeri değerine bakılmasıyla işlem son bulur. Eğer glikoz alımından 1 saat sonraki kan şekeri 140mg/dl altında ise, sizde “gebelik diyabeti” yok demektir
– Hamileliğinizde gebelik diyabeti tanısı konulmuşsa, lohusalık döneminin bitiminde 75 gram glikozla, OGTT (şeker yükleme testi) uygulanır. Bu test normal çıksa da, sonraki hamileliklerinizde ya da hayatınızın ileriki dönemlerinde, şeker hastalığına yakalanma riskiniz diğer insanlara göre yüzde 30–50 daha fazla olacaktır
Diyabet tedavisi nasıl yapılıyor?
– Eğer diyabetiniz varsa, hamile kalmadan birkaç ay önce sıkı takip ve tedavi programına alınmalısınız. Unutmayın, kan şekeri normal sınırlarda seyreden bir diyabetlinin hamileliği için hiçbir engel bulunmaz.
– İyi kontrol edilmiş hamilelik sürecinizle, siz de normal bireyler kadar sağlıklı bir hamilelik yaşayabilirsiniz.
– Diyabetiniz hamileliğiniz sırasında ortaya çıktıysa, başlangıçta hamileliğiniz takibe alınır. Size özel egzersiz ve beslenme planı uygulanır.
– Bir- iki hafta izlenmenize rağmen, kontrolü sağlanamayan kan şekeri düzeyiniz saptanırsa, düşük doz da olsa insülin tedavisine başlanmalıdır.
– Bu dönemde mutlaka kan şekeri ölçüm cihazı almalısınız ve kan şekerinizi her öğünden önce, öğünlerden 2 saat sonra ve yatarken olmak üzere 7 defa ölçmelisiniz.
– Tip 2 diyabetliyseniz ve oral (ağız yolu ile) kan şekeri düşürücü ilaçları kullanıyorsanız, diyabetinizi kontrol altında tutmak için ağızdan alınan ilaçları değil, insülin kullanmanız gerekir.
– Ağızdan alınan ve kan şekeri düşüren ilaçların çoğu bebeğe zarar verebileceğinden, hamilelik döneminizde kullanmamalısınız. Hamileliğinizde diyabete özgü bir komplikasyonunuz varsa, ağırlaştırabilir ya da bebeğinizin sağlığını risk altına sokabilirsiniz.
– Hamileliğinizden önce böbrek, göz, kalp, sinir sistemi ve dolaşım sistemi kontrolleriniz yapılmalıdır. Diyabet hastalığınız varsa, önceden tedavi altına girerek, hamileliğinizi planlamalısınız.
Bir önceki Hamilelikte bol su içmeyi ihmal etmeyin başlıklı konumuzda Hamilelik ve hamilelikte beslenme hakkında bilgiler sunulmuştu.
Bakılanlar: 7 aylık aylik hamilelikte diyabet