KANDA AZOT DÜZEYİ NORMAL DEĞERLER Faydaları

Üre kandaki azotun en büyük bölümünü içerir ve uy­gulamada kan üresi azotu yerine kan azotu demek yanlış olmaz. Bileşik halinde bulunmayan azot kanda ölçüle­meyecek kadar düşük miktarlardadır.
KANDA AZOT DÜZEYİ NORMAL DEĞERLER
Kanda azot düzeyi denince, kandaki serbest ya da çözünmüş azot değil, azot­lu bileşiklerin düzeyi anlaşılır. Azot içeren maddeler arasında ölçüm için en çok üre kullanılır. Bileşiminde azot miktarı çok yüksek olan üre prote­in metabolizmasının bir yıkım ürünü­dür
Ürenin yüzde 9O’ı idrarla atılır. Ge­riye kalan yüzde 10′luk bölümü ise ter, dışkı ve tükürük salgısıyla vücuttan uzaklaştırılır.
Anlamı – Kanda azot düzeyinin ölçül­mesi sık kullanılan ve böbrek işlevleri­ne ilişkin bilgi sağlayan bir inceleme­dir. Ama bu inceleme, kreatinin klirensi kadar kesin sonuç veremez. Ayrıca el­de edilen değerler böbrek dışı hasfa-hjdara da bağlı olarak yüksek çıkabilir. Yalnız sağlıklı kişilerin değil, böb­rek işlevleri belirli ölçüde bozulmuş hastaların kanındaki azot düzeyi de, böbreklerden düzenli biçimde atılan üreye bağlı olarak normal sınırların üs­tüne çıkmaz. Glomerüllerin süzme işle­vi yan yarıya aksasa bile kanda azot dü­zeyi pek az yükselir. Oysa yapılacak in­celemede kreatinin klirensinin belirgin biçimde düştüğü görülür. Kanda azotun belirgin biçimde yükselmesi için, glo-merül süzüntüsünün normalin dörtte bi­rine kadar düşmesi gerekir. Bu nedenle glomerüllerdeki süzme işlevi Önemli öl­çüde sinin gerçekte böbrek işlevleri bütünüy­le normal olabilir. Bu durum aşırı mik­tarda protein alındığı, vücudun enerji kaynaklarının büyük ölçüde kullanıldı­ğı ya da kas proteinlerinin ağır travma­lara bağlı olarak parçalanmasıyla kana geçen azotlu maddelerin böbreğin süz­me kapasitesini aştığı durumlarda gö­rülebilir. Aym durum ateşli hastalıklar­da da ortaya çıkabilir.
Her şeye karşın kanda azot ölçümü uygun durumlarda kullanıldığında ol­dukça yararlı bir incelemedir. Ayrıca kreatinin klirensine göre uygulaması da­ha kolaydır ve daha çabuk sonuç verir.
Normal kreatinin klirensi değerleri er­kekler için dakikada 70-140 mi, kadın­lar için dakikada 70-120 ml’dir.
Dakikada 40 ml’nin altmda kalan te­mizlenme hızı değeri böbrek yetmezli­ğini gösterir. Temizlenme hızında azal­ma glomerülonefrit, piyelonefrit (böb­reklerde enfeksiyon) ve yüksek tansi­yonla seyreden hastalıklarda ya da böb­reğe zarar veren maddelerin alınması durumunda da görülebilir.
Kanda azot düzeyi normal olarak 100 ml’de 11-50 mg, başka bir deyişle litrede 1,8-8,3 nanomoldür. Bu değerle­rin altmda bulunan değerler düşük kalo­rili ve özellikle proteini az beslenme durumunda, özbağışıkhk sistemi hasta­lığı olanlarda, hipotiroidizmde (tiroit salgısı yetersizliği) ve ağır karaciğer yetmezliğinde görülebilir.
Normalin üstündeki değerler ise glo­merüllerdeki süzülme düzeninin bozul­duğunu ve böbrek yetmezliğini gösterir.
Kanda azot düzeyinin yükselmesi genellikle akut ya da kronik böbrek hastalıklarında, böbreğin işlevsel birim­leri olan nefronlarda hasara yol açan başka hastalıklarda ortaya çıkar.
Ayrıca uzun süre açlık, aşın amino-asit ve protein alımı, hipertîröidizm (ti­roit bezinin aşın çalışması) ve bazı hor­mon dengesizlikleri, ateş ve bitkinlik gibi durumlarda da kandaki azot düze­yinin yükseldiği görülür. Bazı kalp hastalıklarında, kanda asit-baz ve elek­trolit dengesinin bozulduğu durumlarda da azot düzeyi yükselir. Yalnızca laboratuvar sonuçlarına dayanan tanıda önemli hatalar ortaya A çıkabilir. Yukanda da belirtildiği gibi, V kanda azot düzeyinin yorumlanması özel bir dikkat ister ve bu test yalnızca Ön inceleme değeri taşır. Anormal so­nuçlar bulunduğunda inceleme derin-leştirilmelidir.