Nefes Darlığı (dispne)

Nefes darlığı, sübjektif olarak duyulan rahatsız edici bir duyudur. Normal bir insanın alışkın olduğundan fazla bir iş yaparken fazla solunum gereksinmesi (hiperpe) bir nefes darlığı değildir. Nefes darlığına “zorlu solunum” demek de mümkündür. Hasta soluma eforunun arttığını duyar. Nefes darlığı, hastanın güçlükle nefes alıp vermesi halidir
Her kişinin bir iş kapasitesi vardır. Bunu aşınca normalden daha derin ve daha hızlı solumaya başlar. Özellikle hareketsiz bir hayat yaşayanlar, yaşlılar, şişmanlar ve kadınlar küçük bir eforla daha fazla solunum gereksinmesi ile karşılaşırlar. Bunları nefes darlıkları arasına katmamak gerekir. Kısacası dispne bir hastalık halidir. İstirahat halinde bir şahsın bir dakikada soluduğu hava (dakika solunum hacmi), zorlu şekilde bir dakikada soluduğu havanın (maksimum solunum kapasitesi) 1/3 ünden azdır. Bu oranın büyümesi, yani solunum yedeğinin azalması, dispneye neden olur.

Dispneye neden olan başlıca hastalıklar ve nedenler şunlardır:

1-HİPERVANTILASYONA (SOLUNUM ARTIŞI) YOL AÇAN NEDENLERLE DİSPNE
   Anemi
      Karbonmonoksid zehirlenmesi
      Methemoglobinemi
      Sulfhemoglobinemi
   Oksijen basıncının düşmesi
   Ateşli hastalıklar
   Hipertiroidi
   Asidoz
2-HİPOVANTILASYONA (SOLUNUM AZALMASI) YOL AÇAN NEDENLERLE DİSPNE
   Aşırı şişmanlık
   Diyafragma inişinin engellenmesi
   Diyafragma hernileri
   Solunum kasları yetersizliği
   Solunum merkezi baskılanması
   Göğüs deformitelerl
   Ankllozan spondilit
3-HAVA YOLLARINDA TIKANMAYA BAĞLI DİSPNELER
   Farinks ve larinks hastalıkları
      Retrofarenjeal abse
      Farinks tümörü
      Yabancı cisim, yapışkan balgam
      Akut larenjit, difteri
      Kronik larenjit
      Larlnks spazmı, allerjik ödem
      Larinks tümörü
      Travma
      Ses telleri felci
   Larinks, trekea ve bronşların sıkıştırılması
      Guatr
      Aorta anevrizması, vasküler halka
      Mediasten tümörleri, adenomegalilerl
      Özofagus kanseri
      Bronş kanseri
      Bronş stenozu
4-AKCİĞER HASTALIKLARINA BAĞLI DİSPNELER
   Akut bronşit
   Bronkopnömoni
   Kronik bronşlt
   Aınfizem
   Bronşial astma
   Bronşektazl
   Atelektazi
      Absorpsiyon atelektazisi
      Dıştan baskı ile atelektazi
   Bronş kanseri
   Bronşioler kanser
   Akciğerlere kanser metastazı
   Pnömoniler
      Pnömokok pnömonisi
      Stafiokok pnömonisi
      Streptokok pnömonisi
      Friedlaender pnömorıisi
      Pseudomonas pnömonisi
      Influenza pnömorıisi
      Diğer virus pnömonileıi
      Mikoplasma pnömonisi
      Psittacosis pnömoms:
      Q ateşi pnömorüsi
      Tüberküloz Prı~monisi
      Mikotik pnömoniler
      Allerjik alveolit
      Aspirasyon pnömonisi (Mendelshon sendromu)
   Löffler sendromu
   Akciğer emboli ve infarktüsü
      Multiple Akciğer Embolisi
   İnterstisyel akciğer hastalıkalrı ve yaygın fibroz
      Pnömokonvozlar
      Antrakoz
      Silikoz
      Berilloz
   Akciğer sarkoidozu
   Lymphangitis cartinomatosa ve alveoler karsinoma
   Milyer tüberküloz
   Akciğerlerin mantar infeksiyonları
      Histoplasmosis
      Coccidioidomycosis
      Blastomycosis
      Nocardlosis
      Cryptococcosis
      Torulosis
      Actinomycosis
      Aspergillosis
      Moniliasis
   Kollajen hastalıklar
      Polyarteritis nodosa
      Romatoid artrit
      Sistemik eritemli Lupus
      Skleroderma
   Diğer akciğer fibrozları
      Radiasyon fibrozu
      Idiopatik pulmoner fibroz
   Pülmoner alveoler proteinoz
   Pülmoner alveoler mikrolitiaz
5-PLEVRA HASTALIKLARINDA DİSPNE
   Pnömotoraks
   Plevra boşluğunda sıvı
6-KARDİAK DİSPNE
   Efor dispnesl
   Kardiak astma
   Akut akciğer ödemi
   Periyodik solunum
7-NON-KARDİYOJENİK AKCİĞER ÖDEMİ
8-PSİKOJENİK DİSPNE

Kaynak : Semptomdan Teşhise