Akpm’den Tüyler Ürperten Rapor

Taslak metinde, sağlık ve çevre haklarının “temel insan hakkı” olarak kabullenilmesi ve bu amaçla “temiz bir çevre hakkı”na ilişkin olarak Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne ek bir protokol hazırlanması önerisi de gündeme getiriliyor. Rapora göre, günlük yaşamda bireylerin doğrudan veya dolaylı biçimde her an temas halinde olduğu ağır metaller en yaygın organik, nörolojik ve psikiyatrik hastalıkların temelinde yatıyor. Karar taslağında, Avrupa ülkelerinin, tarım, sanayi ve tıp alanlarında alüminyum, kadmiyum, cıva, nikel, kurşun veya çinko gibi ağır metalleri, ya yasaklamaları, yasaklayamıyorlarsa da kullanımlarını asgariye indirgemeleri çağrısında bulunuluyor.
AKPM Sosyalist Grup üyesi Lüksemburglu parlamenter Jean Huss tarafından kaleme alınan raporun karar tasarısında, Avrupa ülkelerinden ağır metallerin sağlık için oluşturduğu riskleri ulusal sağlık ve çevre politikalarında “öncelik” olarak belirlemeleri ve ağır metalleri mümkün olduğu kadar insanların yaşam ortamından kaldıracak tedbirler almaları isteniyor.

Çocuklar ve gençlerin sağlığı açısından tehlikeli olabileceği endişesiyle Avrupa genelinde okullarda cep telefonları ve WIFI’nin yasaklanmasını isteyen Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi (AKPM) şimdi de ağır metallerin insan ve çevre sağlığı açısından oluşturduğu tehditler konusunda tüyler ürperten bir raporla gündemde

Raporun açıklama bölümünde ise bilimsel etütlerle kronik hastalıklara yol açtıkları kanıtlanan ağır metallerin toplumsal sağlık sorunu olduğu ve bireylerin sağlığı kadar çevreye de zarar verdiği hatırlatılıyor. Ağır metallerin özellikle kalp-damar hastalıkları, bağışıklıkla ilgili hastalıklar, satürnizm (kurşunla zehirlenme), üreme sistemlerinin bozukluğu ile Parkinson ve Alzheimer gibi nörolojik hastalıklara neden olduğu belirtiliyor.
Raporda bazı ağır metallerin hangi maddelerde bulundukları ve hangi hastalıklara yol açtıklarının düşünüldüğü şöyle açıklanıyor:
ALÜMİNYUM : Kutu içeçecekler, kozmetik, güneş kremleri, diş macunu ve birçok tıbbi malzemede kullanılıyor. Eklem ağrıları, kemik erimesi, kansızlık, çılgınlık, Alzheimer, Parkinson, hareket, hafıza ve dikkat kaybına neden oluyor.
ARSENİK : İçme sularındaki doğal tortuda, marul ve bazı deniz ürünlerinde bulunuyor. Şeker hastalığı ve şizofreni, zayıflık, sağırlık, psikoz gibi sinir sistemi bozukluklarına yol açıyor.
KADMİYUM : Gıda ürünleriyle temas halindeki seramikte, sigara ve sigara dumanında, pillerde, bazı içme suyu, sebze, denüz ürünleri, ciğer ve hayvan böbreğinde bulunuyor. Solunum yollarında yaralanmaya, kemiklerin zayıflamasına, kansızlığa neden oluyor, bazı durumlarda kanser riskini artırıyor.
CIVA : Klor üretiminde, altın çıkarmada, pillerde, ölçüm aletlerinde, malgamada, sigara dumanında ve kılıçbalığı, ton, kedibalığı ve köpekbalığında görülüyor. Beyin zedelenmesine, bağışıklık ve kalp-damar hastalıklarına ve karaciğer kanserine yol açıyor. Zeka tutulması, konuşma, görme ve işitme bozuklukları, agresifleşme ve Alzheimer gibi hastalıklara neden olabiliyor.
NİKEL : Mücevher, bozuk para, içme suyu, yumuşakçalar, çikolata, soya ve yulaf ununda rastlanıyor. Alerji, egzama, dermatolojik hastalıklar, baş ağrısı, baş dönmesi ve uykusuzluğa neden oluyor.
ÇİNKO : Bazı vitaminler, deodorantlar, kepekli saçlara karşı şampuanlarda bulunuyor. Hipertansiyon, depresyon, hafıza bozukluğu, öğrenme zorluğu, yorgunluk, halüsinasyon, satürnizm ve psikoza neden olabiliyor.
KURŞUN : Akü, batarya ve eski tip boyalarda mevcut. Mide krampı, mide bulanması, kusma, kansızlık, pankreas rahatsızlıkları, beyinde ödem, baş dönmesi, hafıza bozukluğu, yorgunluk, baş ağrısı ve uyku bozukluğuna yol açabiliyor.
Raporda diş hekimlerinin kullandığı malgamaya özellikle vurgu yapılıyor. Cıva içeren malgama kullanımının Danimarka, Norveç ve İsveç’te tamamen yasaklandığı, Almanya, Avusturya ve Rusya’da ise kısıtlandığı hatırlatılıyor. Fransa ise en fazla cıvalı malgama kullanılan Avrupa ülkesi olarak parmakla gösteriliyor.
Rapor ve beraberindeki karar tasarısının AKPM’nin bu yıl Haziran ayı sonunda Strasbourg’daki genel kurul toplantılarında tartışılıp oylanması bekleniyor.
Deutsche Welle Türkçe / Kayhan Karaca / Strasbourg
Editör: Beklan Kulaksızoğlu