ALKALİ FOSFATAZ Faydaları

Özellikle kemik, karaciğer, bağırsaklar, böbrek, tükürük bezleri ve etene gibi dokularda üretilir. Günümüzün laboratu-var olanaklarıyla izoenzimler kolayca birbirlerinden ayırt edilebilmekte ve miktarları ayrı ayrı saptanabihnektedir. Bu organ­larda üretilen alkali fosfatazların her bi­ri yapı olarak öbürlerinden biraz farklı­dır. Dolayısıyla vücutta birbirine çok benzeyen, ama bütünüyle aynı yapıda olmayan çok sayıda alkali fosfataz izo-enzimi bulunur.
ALKALİ FOSFATAZ
Bu enzim pH’ı alkali olan ortamda fos­forlu bileşiklerin kimyasal parçalanma­sını sağlar
Bunların kan düzeylerinin saptanması enzim yükselmesinin hangi organdan kaynaklandığının belirlenmesini sağlar. Olağan koşullarda kandaki toplam fosfatazın büyük bölümü kemiklerde ve karaciğerde üretilir; çok az miktarı ba­ğırsaktan kana salgılanır. Büyüme dö­neminde alkali fosfatazm büyük bölü­mü kemik kaynaklıdır; dolayısıyla uy­gulamada alkali fosfataz düzeyi kemik metabolizmasını, yani kemik yapım ve yıkımını belirlemek için kullanılır.Vücudun her hücresinde bu enzimin bireşimlendiği söylenebilir. Bireşimle-nen alkali fosfataz son aşamada kan yo­luyla karaciğere gider ve oradan safra yoluyla bağırsağa geçerek vücuttan atı­lır.
Normal Değerler

Sağlıklı kişilerde serum alkali fosfatat etkinliği 37°C’de 150 IU/L’ye kadardır. Yenidoğanda bunun 5 katına, ergenlik dönemine değin çocuklarda 2-2,5 katı­na varan değerler alınabilir. Ergenlik döneminde kemik büyümesindeki hızlı artış nedeniyle normalin 5-6 katma ula­şan değerler görülebilir. Gebelikte özel­likle son üç yada belirgin bir artış olur.
• Enzim etkinliğinin artması – Kemik dönüşümü, yani yapım ve yıkım süreç­leri sonucunda kemiğin sürekli değişim geçirmesi normal bir olaydır. Bazı has­talıklarda bu olay aşırı boyutlara vara­rak enzim düzeyinin de artmasına neden olur. Bu durumların başlıcaları raşitizm, hiperparatiroidizm (paratiroıt bezinin aşırı çalışması) kemik yaralanmaları ve bazı kemik tümörleridir. Enzim artışına yol açabilecek başka bir durum da kan­dan atınım azalması ya da duraklaması sonucunda enzimin kanda birikmesidir. Örneğin safra yollarının tıkanması enzi­min karaciğerden safraya geçerek atıl­masını engeller. Böyle bir durumda ger­çekte enzim üretiminde bir artış olma­masına karşın, atılımın durması nede­niyle kan düzeyi gittikçe artar.
•  Enzim etkinliğinin azalması – Enzim etkinliğinin yüksek çıkması kadar değer­li bir laboratuvar bulgusu değildir. Kro­nik böbrek yetmezliği, nedeni bilinme­yen, böbrek kaynaklı asıdoz (kanda asit-Iik düzeyinin yükselmesi), kalıtsal fosfa-taz enzimi eksikliği, skorbüt (ağır C vita­mini eksikliği sonucunda bağdoku ve kemik yapısında bozukluk), akondropla-zi (kıkırdak hücrelerinin eksikliğine bağ­lı kalıtsal hastalık), hipotiroidizm (tiroit salgısı yetersizliği), şiddetli kansızlık ve magnezyum eksikliği durumlarında al­kali fosfataz düzeyi düşük çıkabilir.