Antidepresan İlaçların Etkinliği Kanıtlanamadı

Kirsch anti-depresan veya placebo alan hastalar arasındaki gelişme farkının çok olmadığını ifade etti. Prozac ve Seroxat gibi dünya çapında milyonlarca kişinin kullandığı anti-depresanlar üzerinde yapılan araştırmalar, bu ilaçların aslında işe yaramadığını ortaya koydu. Çalışma sonucu, anti-depresanların sadece major depresyon hastalarında sınırlı düzeyde etkin oldukları saptandı.

Farklı ülkelerin biliminsanlarından oluşan araştırma ekibinin başkanı Prof. Araştırmada, Amerika Birleşik Devletleri ndeki bilgi edinme yasası uyarınca ilaç şirketlerinin bu ilaçlar üzerinde yaptığı, ancak yayınlamadığı klinik deneylerin sonuçları elde edildi. Bu şekilde değerlendirilen 47 klinik deneyden çıkan veriler ışığında da anti-depresanların, hiçbir etkisi olmayan haplardan (placebo) çok farklı olmadığı belirlendi
Bu nedenle hastaların iyileşmesinde antidepresan ilaçların etkinlikleri hala soru işaretleri taşıyor. Hastalığın beyin serotonin düzeylerindeki azalmaya bağlı olduğu tezinden hareketle geliştirilen bu ilaçlar, aslında çok daha karmaşık nedenleri olan depresyon tedavisinde uzun zamandır kullanılıyor. Depresyon ve benzeri hastalıkların gelişmiş toplumlarda hızla artması, yakın zamanda bu tür hastalıklara tıpkı diyabet, yüksek tansiyon gibi bir tür metabolik hastalık gözü ile bakılmasına neden oldu (1). 2001 ve 2002 yılında yapılan analizler de benzer sonuçlara ulaşmıştı (2, 3). Depresyonun nedenlerini araştıran yeni yaklaşımlar, beyinde ortaya çıkan serotonin eksikliğinin bir sebep değil sonuç olduğunu iddia ediyorlar (4).

Araştırmanın eski klinik veriler üzerinden yapıldığına dikkat çeken ilaç şirketleriyse yeni kanıtların tam tersi yönde olduğunu savunuyor. Seroxat ın üreticisi GlaxoSmithKline dan bir sözcü çalışmada mevcut araştırmaların küçük bir kısmına bakıldığını savundu. Prozac ın üreticisi Eli Lilly de kapsamlı tıbbi araştırmaların Prozac ın etkin bir anti-depresan olduğunu gösterdiğini ifade etti.

Kaynaklar:

1.McIntyre RS, Soczynska JK, Konarski JZ, Woldeyohannes HO, Law CW, Miranda A, Fulgosi D, Kennedy SH. Should Depressive Syndromes Be Reclassified as “Metabolic Syndrome Type II”? Ann Clin Psychiatry. 2007; 19(4): 257-64.

2.Khan A, Khan S, Brown WA. Are placebo controls necessary to test new antidepressants and anxiolytics? Int J Neuropsychopharmacol. 2002; 5(3): 193-7.

3.Storosum JG, Elferink AJ, van Zwieten BJ, van den Brink W, Gersons BP, van Strik R, Broekmans AW. Short-term efficacy of tricyclic antidepressants revisited: a meta-analytic study. Eur Neuropsychopharmacol. 2001; 11(2): 173-80.

4.Montgomery SA. Why do we need new and better antidepressants? Int Clin Psychopharmacol. 2006; 21 Suppl 1: S1-S10.