Biyolojik yaşla beyin yaşı farklı

Araştırmanın sonuç bölümünde insanlarda uzun yıllar anıların saklanabildiği kalıcı hafızanın 10 yaşında tamamen şekillendiği belirtildi.
Kanada’nın Memorial Üniversitesi’nde çocukluk dönemi hafızalarıyla ilgili bilimsel çalışmada bebeklik döneminin neden hatırlanmadığı ve hangi yaşlara ilişkin anıların akılda tutulabildiği araştırıldı.
Çocukluk hafızası ile ilgili olarak yapılan araştırmada bebeğin ilk üç yılda yaşadıklarını iki yıl içinde unuttuğunu tespit eden Kanadalı bilim adamları, biyolojik yaşla beyin yaşı arasındaki farkı ortaya çıkardı. Carole Peterson’un liderliğini yaptığı ekip yaşları 4 ile 13 arasında değişen 100 çocuktan ‘erken döneme’ ait anılarını anlatmalarını istedi. Halk arasında ‘erken yaşta çocuklar daha çabuk öğrenir ve asla unutmaz’ şeklindeki inanışın aksine çocukların 3 yaşından önce öğrendiklerini 10 yaşından sonra hatırlamadıkları ortaya çıktı

Deneklerden yaşları en küçük olanların 18 aylık döneme kadar yaşadıklarını yaşları daha büyük olanlardan daha iyi hatırladıkları sonucuna varıldı. Ancak iki yıl sonra 3 yaş ve öncesine ait anılarını hatırlayan deneklerin bu kez “Hayır, bir şey hatırlamıyorum’ demesi ekibi şu teze yöneltti: 3 yaş öncesi anılarını hatırlıyor. Ancak ileriki yaşlarda bu anıları unutuyor… Dolayısıyla hafıza 10 yaşında tam olarak şekilleniyor. 7-8 yaşlarında olan çocuklar başlarından geçen olayları 5 yıl öncesine kadar hatırladı.
Yaş ilerledikçe hafıza güçleniyor
Araştırmaya göre 6 – 9 yaş arasındaki çocuklar ise 3 yaşına kadar yaşadıklarını hatırlayabiliyorlardı. 14 – 16 yaşındakiler ise 4 yaşından sonrakileri hatırlayabiliyorlardı. Araştırmaya göre hatıraların yarıya yakını 4 ve 5 yaşındaki çocuklarda tamamen yok oluyordu. 6 ve 7 yaşındaki çocuklarda ise hatıraların yüzde 24′ü siliniyordu. 10 yaşından büyük çocuklar hemen her şeyi hatırlıyorlardı.
Child Development Journal’da yayınlanan araştırma hafızanın on yaşından sonra çocuklarda oturduğu ve çocukluğa dair anıların bu yaşa kadar hızla silindiğini ancak yaş ilerledikçe hafızanın güçlendiğini gösterdi.

IQ’su 140 olanlar 1 yaşını hatırlayabilir’
Şenay Yılmaz / Çocuk Gelişim Uzmanı: “Üç yaşına kadar beynimizde öğrenme hücreleri arasında bağ kuruluyor. Ancak üç yaşından sonra bu duruyor. Bazı hücreler yaşamlarına devam ederken bazı hücreler de ölüyor. Unutmamızın sebebi de bu ölen hücreler. Çocuğa 0-3 yaş arası kuvvetli bir eğitim verilmişse hafıza hücreleri sağlıklı kalıyor. Çok eskiyi hatırlayanlar o dönemi en iyi şekilde geçirenlerdir. Birebir insan ilişkisinin artmış olması, farklı farklı materyallerle oynaması, farklı mekanlara götürmek çok etkilidir. Çocuk yalnız bırakılmadıysa, istismara uğramadıysa hücreler daha uzun süre dayanıklı kalabiliyor. Genetik de çok önemli. Her zeki çocuk değil ama 140-150 IQ’su olan bir çocuk hatırlayabilir. Onlarda dokuz aylıkken zekâ oluşmaya başlıyor.”
‘Kısa süreli hafızadır, depolanmaz’
Prof. Dr. Bengi Semerci / Çocuk Psikiyatrı: “Hatırlanmayan çocukluk süresi 3-4 yaşlara kadardır. Buna çocukluk unutkanlığı denir. Bunun nedeni beynin gelişiminin henüz yeterli olmamasıdır. Çünkü olan şeyi algılarız, beyinde bir takım işlemlerden geçer ve depolanır. Yazdığınızın aksine bu süreden onlu yaşların sonuna kadar yani yirmili yaşlara kadar beynin uyum ve yenilenmesi hızlıdır, dolayısıyla öğrenme hızlıdır. Beyin 3-4 yaş sonrası hafızamızda anılar olur ama erişkin dönemde olduğu gibi her şeyi depolamayız, bir kısmı kısa süreli hafıza kullanılır ve depolanmaz.”
‘Gelişmemiş beyin yapısı kaydetmez’
Dr. Aylin Aksoy Çoban / Psikiyatri Uzmanı: “Zihin ve sinir sistemi gelişimi anne karnında başlayan bir süreçtir. Çocuklar 3 yaşa kadar öğrendikleri bilgileri kaydedemezler, 3 yaşından önce hatırlanan bazı anılar, sonradan anlatılmış olan hikayelerden çıkarsanarak hatırlanan şeylerdir, gerçek kaydedilmiş bilgiler değildir. Bazı çocukların özellikle de üstün zekâlı olanların beyin gelişimi daha hızlı olabilir. Kaydettikleri bilgiyi daha hızlı geri çağırıp daha hızlı kullanabilirler. 3 yaşına kadar olan bilgileri hatırlayabiliriz ancak 3 yaşından önce olanları hatırlamamız pek mümkün değildir. Hafızayı oluşturan beyin yapıları gelişmediği için bilgileri kaydedemeyiz. Hatırlanan bilgiler bize daha sonradan anlatılan hikayelerdir.”
Bir önceki Üç ebeveynli çocuk mümkün mü? başlıklı konumuzda anne sağlığı, böbrek yetmezliği ve çocuk sağlığı hakkında bilgiler sunulmuştu.
Bakılanlar: akıl yaşı 45, beyin yaşı nedir, GÜÇLÜ HAFIZA oku