BRONŞİAL ASTMANIN OLUŞUM MEKANİZMASI Faydaları

Astma tablosunu yaratan bazı hücreler ve bunlardan salgılanan birtakım kimyasal maddeler, ayrıntılı olarak ansiklopedinin “Bağışıklık bilimi” bölümünde incelenmiştir. Allerjik kişinin plazma hücreleri tarafından sentez edilen IgE antikorları, dokulardaki mast hücrelerine ve bazofil hücrelerine bağlanırlar.
BRONŞÎAL ASTMANIN OLUŞUM MEKANİZMASI: Bronşial astmanın, özellikle allerjik olanının oluşum mekanizması tümüyle olmasa bile bilinmektedir. Burada da bu konulara değineceğiz. Allerjik kökenli bronşial astma anımsanacağı gibi “Tip I aşırı duyarlık” olayı ile açıklanmaktadır
Allerji yaratan etken, [btı astmah bir kişi için astma olayını yaratan etkendir) kişinin vücuduna girdiğinde, mast ve bazofil hücrelerinin yüzeylerine bağlanan IgE antikorları ile birleşirler. Böylece alîerjen IgE -f mast hücresi üçlüsü ortaya çıkar. Bu durumda akciğerlerdeki mast hücrelerinden histamin, SRS-A, ECF-A, PAF, bra-dikinin, prostoglandın vb. maddeler salgılanır. Histamin bronşlarmdaki düz kasların kasılmasını sağladığı gibi, akciğerlerdeki toplardamarlardan bir miktar serumun doku içine süzülmesine de neden olur. Böylece histaminin etkisiyle bronşlar daralır ve akciğer dokusunda bir ödem oluşur. Histaminin bronşlardaki düz kasların kasılmasını sağlaması iki mekanizmayla olur. Bunlardan birincisi histaminin doğrudan etkisine, ikincisi de histaminin neden olduğu bir refleks, parasempatik (kolinerjik) indirekt mekanizmadır. Histamin, “Asetil kolin” maddesinin akciğerlerdeki parasempatik sinirlerden salgılanmasına neden olmaktadır. Asetil kolin de bronşlardaki düz kasların kasılmasına ve dolayısıyla bronşların daralmasına neden olmaktadır. Mast hücrelerinden salgılanan bir diğer madde de SRS-A [Slow-Reacting Substance of Anaphylaxis) denilen maddedir. Bu madde, bronşlardaki düz kasların kasılmasına ve toplardamarların geçirgenliğinin artmasına neden olur. Histamin ve SRS-A vücutta ‘ ‘Proştaglandin” maddesinin fazla miktarda üretilmesine neden olur, Proştaglandin de mast hücrelerinden histaminin salgılanmasını hızlandırmaktadır. Mast hücreleri içinde “Siklik adenozin monofos-tat” (G-AMP) denilen bir madde bulunur. Bu madde adenozin trifosfattan [ATP) sentez edilir. Proştaglandin, mast hücrelerindeki C-AMP miktarının azalmasına neden olur . Mast hücrelerindeki C-AMP miktarı azaldığında, histamin salgısı artmaktadır. Epinefrin, izoproterenol, aminofillin, teofillin (çayda bulunur) gibi maddeler mast hücrelerindeki C-AMP miktarını çoğaltırlar. Bu maddeler bronşial astma olaylarının tedavisinde baş vurulan maddelerdir.
Astma olayına katılan bir başka madde “Eosi-nophil Chemotactic Faktör of Anaphylaxis” (ECF-A) maddesidir. Bu madde, kandaki eozinofil akyuvarların allerji olayının yaşandığı bölgeye, yani bronşlara yönelmelerini ve burada sayıca çoğalmalarım sağlar. Astma olaylarında, bronş duvarlarında bol miktarda eozinofil hücrelere rastlanır. Bu hücrelere hastaların çıkardıkları balgam içinde de rastlamak olasıdır . Bazı eozinofil hücreler dejenere olup balgam içinde “Charcot-Leyden” kristalleri denilen kristallere dönüşürler. Bu,kristaller astma için Özgündür. Eozinofit, hücreler, salgıladıkları üç ayrı maddeyle astma olayının hafiflemesine ve iyileşmesine yardım ederler. Bu maddelerden birincisi ‘Histaminaz’ maddesidir. Histaminaz histamini parçalar. İkincisi ‘Arilsulfataz1 denilen maddedir, bu da SRS-A’yı parçalar. “Fosfolipaz D” denilen üçüncü madde ise “PAF” maddesini etkisizleştirir.
PAF (Platelet Activating Factor) maddesi trombo-sitlerin kümeleşmesine neden olan bir maddedir.