KRONİK OBSTRÜKTİF AKCİĞER HASTALIKLARI (KOAH) – (CHRONIC OBSTRUCTTVE PULMONARY DİSEASE) (COPD) Faydaları

Bronşlar-daki salgı bezleri büyümüş, sayıca çoğalmış ve salgı miktarları artmıştır. Bunlar ‘Müzmin bronşit’ (kronik bronşit) ve ‘Amfizem’ hastalıklarıdır. Mukus yapısında olan bu salgı, bronş içine birikir ve bronşların değişik derecelerde tıkanmalarına neden olur.
KRONİK OBSTRÜKTİF AKCİĞER HASTALIKLARI (KOAH) – (CHRONIC OBSTRUCTTVE PULMONARY DİSEASE) (COPD): Tıkayıcı müzmin akciğer hastalıkları (KOAH) adı altında iki ayrı hastalık incelenir. Müzmin bronşit, bronşlara yerleşmiş olan müzmin bir iltihap olayının anlatımıdır
Amfizem hastalığında akciğerlerdeki hava kesecikleri (alveoller) yıpranırlar ve. sayıca azalmaya başlarlar. Böylece akciğerlerde geniş hava boşlukları ortaya çıkar. Hava kesecikleri yıpranıp akciğerlerdeki hava boşlukları büyüdükçe akciğerlerin normal hava alımı bozulur. Bunun sonucu olarak temizlenmek üzere akciğerlere gelen kan, yeterince temizlenip oksijenle doyuru-lamaz.
Her ne kadar müzmin bronşitle amfizem akciğerlerdeki farklı bozukluklardan kaynaklanıyorlarsa da, tıkayıcı müzmin akciğer hastalığına yakalanan hastalarda genellikle bu iki bozukluk bir arada bulunur. Kimi hastada müzmin bronşit ön plandayken, kimi hastada da amfizem ön plandadır. Ancak saf amfizem veya müzmin bronşit vakalarına da rastlamak olasıdır. Burada müzmin bronşitin bir tanımlamasını vermeyi uygun buluyoruz. İki yü üst üste ve en az üçer ay süreyle öksürükle birlikte balgam çıkaran hastalar için “Müzmin bronşitli hasta” teşhisi konulmalîdır. M
KOAH’da hastalar daha çok nefes verme işlemi sırasında zorlukla karşılaşırlar. Nefes verme süresi uzamıştır. Derin bir soluk aldıktan sonra
Tütün, müzmin bronşit vakalarının oluşumunu kolaylaştırır.
normal bir kişi zorlu bir nefes verme hareketiyle akciğerlerine çekmiş olduğu havanın % 80′ini bir saniye içinde dışarı verir. Bir saniye içinde zorlu bir hareketle dışarı atılan hava miktarına “Forced expiratory volume” (FEVI) denir. Normal kişilerde ‘FEVI’ % 80 iken KOAH’na yakalanmış olanlarda “FEVI” % 80′in altına, %^0′lara kadar düşer. Normal bir şahıs derin bir nefes aldıktan sonra zorlu bir nefes vermeyle aldığı havayı 3 saniyede boşaltırken, KOAH hastası aldığı havayı boşaltabilmek için 3 saniyeden daha uzunca bir süreye gereksinim duyar. Amfizem olaylarında akciğerlerdeki hava kesecikleri yıprandığından burada hava boşlukları ortaya çıkar. Bu da akciğerlerdeki hava miktarını arttırır. Böylece akciğerlerdeki “Rezidüel voiüm” ve (RV) “Toplam akciğer volümü” (TAV) artar. Akciğerlerin vital kapasitesi (VK) ve elastik özellikleri azalmıştır.

Müzmin bronşit olaylarında TAV genellikle normaldir. RV hafifçe artmıştır. VK da hafifçe azalmıştır. FEVI amfizemde olduğu gibi % 40 düzeyine inmiştir. Akciğerlerin elastik özellikleri genellikle normaldir.
Hava kirliliği, sigara, solunum yolları infeksiyon-ları ve bazı kalıtsal özellikler tıkayıcı müzmin akciğer hastalıklarını hazırlayıcı veya kolaylaştırıcı etkenlerdir. Ailesi sigara içen çocukların tıkayıcı müzmin akciğer hastalıklarına yakalanma riskleri yüksektir. Bunun nedeni de aile üyelerinin içtikleri sigaranın odaya yayılan dumanının, çocuğu sigara kullanırmışcasma etkilemesidir. Öyle dikkatsiz anne ve babalar sigara alışkanlıklarıyla çocuklarına kötü örnek olmakla kalmıyorlar, aynı zamanda onların sigara dumanıyla kirlenmiş havayı körpecik ciğerlerine çekmelerine de neden oluyorlar. Bu nedenle çocukların yanında sigara içilmemesi gerek onların kötü örnekleri benimsemeleri ve gerekse sağlıkları açısından çok önemlidir. Tıkayıcı müzmin akciğer hastalıkları başlığı altında amfizem ve müzmin bronşit gibi iki ayrı hastalığın incelenmesinin nedeni, bu iki hastalığın neden oldukları klinik belirtilerin birbirlerine çok yakın olmalarıdır. S.561′de amfizem ve müzmin bronşit hastalıklarının klinik belirtilerini birbirleriyle karşılaştırarak vermekteyiz. Tıkayıcı müzmin akciğer hastalığına yakalananlar kesinlikle yaşamları boyunca doktor kontrolü ve tedavi altına alınmalıdırlar. Tedavi hastanın ve hastalığın özelliklerine göre belirlenir. Biz burada yalnız ana ilkelerden söz edeceğiz. Herşeyden önce hastaların sigarayı kesinlikle bırakmaları kirli havalı bölgelerden uzaklaşmaları gerekmektedir. Özellikle üst solunum yollarım veya akciğerleri ilgilendiren herhangi bir infeksi-yon hastalığıyla etkin bir antibiyotik mücadelesine girilmelidir. Hastanın daralan’ bronşlarını açacak bazı ilaçlar da uygulanmalıdır. Eğer hastada kalp yetmezliği gelişmişse bununla da savaşılmahchr. Hastanın kolay balgam çıkarmasını sağlamak amacıyla bazı balgam yumuşatıcı ilaçların, aerosollarm kullanılması yararlı olmaktadır. Bütün bunların yanı sıra hastaların uygun bîr fizik tedavi uygulamasına alınmalarında yarar vardır. Aniden solunum güçlüğüne düşen hastaların kısa zamanda hastane veya bir tıp merkezine götürülmeleri gerekmektedir.
Müzmin tıkayıcı akciğer hastalıkları, ne yazık ki bir kez yerleştikten sonra eski sağlıklı duruma dönüşmesine olanak vermezler. Yapılan tedaviler yalnız hastalığın ilerlemesini durdururlar. Gerek KOAH hastalarını ve gerekse henüz hastalanmamış kişileri sigara konusunda uyarmayı uygun buluyoruz. Ne yazık ki günümüzde pek çok insan cebinde kendisini yavaş yavaş öldüren bir katil taşımaktadır. Bu sinsi katilin adı ‘Sigara’dır.