Sınav Kaygısı Bunaltmasın!

Öğrencilerin hayatlarının her döneminde karşılarına çıkan sınavlar beraberinde sınav kaygısını da getiriyor. Sınav kaygısı ve etkileri ve sınav kaygısı ile baş etmenin yolları…

Kaygı, kişinin bir uyaranla karşı karşıya kaldığında yaşadığı, bedensel, duygusal ve zihinsel değişimlerle kendini gösteren bir uyarılmışlık durumudur. Karın ağrısı, bağırsak hareketlerinde değişme (ishal, kabızlık), mide şikayetleri, nefes darlığı, kalp çarpıntısı, hızlı nefes alıp verme, terleme, titreme, baş ağrısı, baş dönmesi, huzursuz uyku, kabus görme, aşırı uyku, ya da uykusuzluk, yorgunluk belirtileri, yeme alışkanlıklarında değişme (iştahsızlık ya da aşırı yeme) organize olamama ve konsantrasyon bozukluklarıdır.

• Duygusal belirtiler: Endişe ve performansa yönelik zihinsel bir süreçtir. Okul sınavları, OKS, ÖSS derken öğrenciler sınav stresinin bunaltıcı etkise giriyor. Sınav kaygısı ise sınav öncesi öğrenilen bilginin sınav sırasında kullanılmasına engel olan ve başarının düşmesine yol açan yoğun duygu halidir diyor Sema Hastanesi’nden psikolog Zeynep Elif Özkan.

Sınav Kaygısının Nedenleri

• Ailenin beklenti düzeyinin yüksek olması,

• Hedefi gözünde büyütme

• Başarısızlık ve sınav sonuçları hakkında saplantılı düşünceler

• Çalışma zamanını dağınık ve plansız kullanma

• Verimsiz çalışma alışkanlıkları

• Sınavın kötü geçeceğine inanma

• Sınav esnasında yanlış kodlama ve hata yapma düşüncesi

• Sorumlulukları erteleme

• Başarısız değerlendirilme korkusu

• Dikkati toplayamama

• Aşırı heyecanlı olma korkusu

Sınav kaygısının, fiziksel ve duygusal belirtiler verebileceğini söyleyen Psikolog Zeynep Elif Özkan, belirtileri anlattı.

• Fiziksel belirtiler: Kaygının oluşturduğu fizyolojik uyarım sonucu bedenden gelen ve bedenin olağan işleyiş dengesinin dışına çıktığı mesajını veren sinyallerdir
Sınav sonucuna ilişkin olumsuz düşünce, inanç ve beklentilerden oluşur. Sinirlilik, karamsarlık, hayal kırıklığı, korku, mutsuzluk, tedirginlik, beklentilere cevap verememekten kaynaklanan huzursuzluktur.

Sınav kaygısıyla başa çıkma önerileri

• Düşünce ve buna bağlı olarak duygu ve davranış biçiminizin objektif gerçeklere dayandırılması gerekir. Kendi kalıplaşmış düşüncelerinizin farkına varıp bu düşüncelerin alternatiflerini geliştirme sınav kaygısıyla başa çıkmanın önemli bir bölümüdür.

• Değerlendirmeleriniz ve yaklaşım biçiminiz problemi çözmenize dolayısıyla size yardımcı olmalıdır. Duygusal ve davranışsal tepkileriniz eğer problemi çözmenize yardımcı olmuyorsa yaklaşım ve yorumlayış biçiminiz gerçekçi değildir. Sağlıklı bir yaklaşım biçiminin çatışma ve gerginlik yaratmayan türden olması gerekir.

• Yapanı değil yapılanı değerlendirmek gerekir. Yani kendi kişiliğinizin değil, o dersteki bilgi birikiminizin değerlendirildiğini gözden kaçırmamak gerekir.

• Gereklilikler –meli, – malılar, kanunlar yerine tercihleriniz olmalıdır. Aksaklık ya da hatalar arzu edilmez. Ancak bu eksiklikler ve hatalar elinizi kolunuzu bağlayıp kilitlenmeyi değil olumlu bir şekilde yaklaşarak, akılcı bir şekilde öğrenmemizi sağlayan araçlardır.

• Çevrenizin sizinle ilgili değerlendirme ve eleştirileri elbette ki önemlidir. Ancak yaptıklarınızdan hareketle kişiliğinizle ilgili değerlendirme ve yargılara varılıyorsa bu onların hatasıdır.

• Etkili ders çalışma tekniklerini öğrenerek uygulamalısınız.

• Zamanı etkili kullanma yöntemlerini uygulayarak, kişisel gereksinimlerinize önem verin

• Stresten uzaklaşacak sosyal aktivitelere zaman ayırın.

• Sıkıntılarınızı paylaşacak insanlarla birlikte olun.

• Fiziksel egzersizler yapın. Bu egzersizler adrenalin tükenmesini ve seratonin üretilmesini sağlar.

• Düzenli beslenin, uyku düzeninize dikkat edin.

• Sınavın yaşamın ve öğrenmenin bir parçası olarak görün. Sınavı ölüm kalım meselesi olarak algılamayın.

• Tüm bunları gerçekleştirmek için çaba harcıyor ancak kendi kendinize sınav kaygınızla başa çıkamıyorsanız bir uzman desteği almanız gerekebilir. Bu konuda destek alın.