Sırt ve bel ağrısının tedavisinde son yöntemler

Birçoğumuzun, sadece bir ya da iki gün süren ve ani başlayan sırt ve bel ağrıları yaşadığı bazı dönemler olmuştur. Hızla gelişen tıp bilimi sırt ve bel ağrılarınada yeni çözüm yöntemleri bulmaktadır. Dikkatli olmak dışında bu konuda yapmanız gereken bir şey yoktur ve sorun kısa sürede unutulur gider.
Tıp hakkında her gün biraz daha ilerlemeler kaydedilmekte. Sırt ve bel ağrılarında uygulanan tedavi yöntemleriyle alakalı ayrıntılı bilgiye bu yazımızdan ulaşabilirsiniz
Bununla beraber, bazı kişilerde aktivitelerini ve çalışma yetilerini kısıtlayan daha şiddetli ağrı nöbetleri oluşabilir.
Bütün modern teknolojimize rağmen hâlâ birçok vakada sorunun esas kaynağını belirleme olanağından yoksunuz. Sorun ligamanlardaki, kaslardaki ya da diğer yumuşak dokulardaki zedelenmelerden kaynaklanıyor olabilir, ancak sıklıkla doktorunuz kesin nedeni saptayamaz. Neyse ki, genellikle bu önemli de değildir çünkü akut sırt ve Bel Ağrısı nöbetlerinin çoğu hızla düzelir.
En sık görülen sorun basit sırt ve Bel Ağrısı dır. Bu durumda ağrı ya sadece sırt ve/veya beldedir ya da kalçaya veya baldırın üst kısmına da yayılır. Bazen siyatik siniri etkileyerek tüm bacağa yayılır ve siyatik ağrı tablosu ortaya çıkar (bk. s. 16). Bu sinir üzerindeki bası, zedelenmiş bir disk ya da diğer yapılardan kaynaklanıyor olabilir ve bütün bacağa yayılan ağrıya, uyuşukluk ve karıncalanmaya neden olur.
Bazen hastada daha şiddetli belirtiler gelişir ki, bunun anlamı hemen bir uzmana gidilmesi gerektiğidir. Mesane ya da barsaklarını kontrol etmede herhangi bir sorun yaşayan, kasıklarda ya da anüs çevresinde uyuşukluk ya da bacaklarda aşırı güç kaybı olan herkes uzmana başvurmalıdır, çünkü bunlar daha şiddetli bir sinir zedelenmesinin bir işareti olabilir.
SORUNU BELİRLEMEK
Genellikle, akut sırt ve Bel Ağrısı sorununuz varsa, sizi tedavi eden kişi ağrının nasıl ve ne zaman başladığı ve o zamandan beri neler olduğuyla ilgili ayrıntıları sorar. Ayrıca sizi muayene eder. Size sorulacak sorular arasında şunlar yer alabilir:
• Ağrı belirli bir yerde mi yoksa daha genel mi?
• Ağrı başka yerlere, örneğin bacaklara yayılıyor mu?
• Ağrı nasıl ortaya çıktı-aniden mi yoksa yavaş yavaş mı?
• Yavaş yavaşsa, ne kadar sürede?
• Ağrının başlangıcı herhangi bir aktiviteyle ilişkili mi?
• Ağrının kötüleşmesine neden olan herhangi bir şey var mı?
• Sabah kalkınca ağrı nasıl?
• Başka bir hastalığınız var mı? Kilo kaybettiniz mi, öksürüğünüz ya da başka bir sorununuz var mı?
Ağır bir eşya kaldırırken başlayan ağrı keskindir ve küçük bir alanla sınırlıdır; dinlenmeyle hafifler, komplikasyona yol açma olasılığı düşüktür ve hızla düzelir. Buna karşılık, ağrı aylar içinde yavaş yavaş başlamışsa, hareketle ilişkili değilse ve giderek daha kötüleşiyorsa ve kilo kaybı gibi başka sorunlar da varsa, neden daha ciddi olabilir. Bu durumda özel incelemelere gerek duyulabilir.
Röntgen filmi çektirmeniz istenebilir, ancak genellikle gerekli değildir. Röntgen sizde aşınma ve yıpranmaya bağlı bazı değişiklerin olduğunu gösterse de, bunlar sırt ve Bel Ağrısı olmayanlarda da yaygın olarak görüldüğünden tedavinin belirlenmesinde fazla etkisi yoktur. Her röntgen çekimiyle radyasyona maruz kalırsınız. Bu nedenle röntgen basit tedaviye yanıt vermeyen ve daha karmaşık sırt sorunu olan hastalarda kullanılmalıdır.
Bilgisayarlı tomografi (BT) ya da manyetik rezonans (MR) gibi daha ayrıntılı görüntüleme tekniklerine başvurulmasına gerek duyulması pek olası değildir.
SIRTINIZI MUAYENE EDERKEN DOKTOR ŞUNLARI YAPABİLİR:
• Sırtınızın eğimindeki değişikliklere bakar, nasıl eğildiğinizi ve yürüdüğünüzü gözlemler.
• Sırtınızı elle muayene ederek hassas nokta veya alanları hissetmeye çalışır.
• Bacağı düz kaldırma testi uygular. Doktor, siz sırtüstü yatarken bacağınızı bükmeden yukarıya kaldırır. Siyatik sinirle ilgili bir sorun varsa bu manevra ağrıya yol açacaktır.
• Femoral germe testi uygulamak. Doktor sizi yüzükoyun yatırdıktan sonra dizlerinizi yavaş yavaş büker. Femoral sinirle ilgili bir sorun varsa bu manevrayla ağrı ortaya çıkacaktır.
• Bacaklarda duyu ya da güç kaybı olup olmadığına bakar.
• Reflekslerinizi kontrol eder.
TEDAVİ
Akut sırt ve Bel Ağrısı olan hastaların çoğunda basit bir tedavi yeterlidir:

• Sıradan ağrı kesici tabletler, örneğin parasetamol ya da ibuprofen. Bu ilaçların yan etkileri azdır ve genellikle bunlar size yeter. Gerek olduğunu düşünüyorsanız, doktorunuzdan daha güçlü ağrı kesiciler yazmasını isteyebilirsiniz.
• Kısa süreli bir yatak istirahati yardımcı olur, ancak çok uzun olursa sorunun daha da kötüleşmesine neden olabilir. Ağrınız şiddetliyse sırtüstü birkaç gün yatmanız gerekir. Bu sürenin sonunda hareketlenmeniz, bu arada sırtınızı korumaya özen göstermeniz, ancak normal bedensel aktivitelerinize dönmeyi hedeflemeniz gerekir.
• Bazılarında buz ya da dondurulmuş bezelye dolu bir torbayla yapılan soğuk kompres, bazılarında ise sıcak örtülerle kompres ya da sıcak suyla duş rahatlatıcı olur. Ancak bunlardan hiçbirinin uzun dönemde bir fark yaratması beklenmez.
Çoğu kişi için bu tür basit tedaviler yeterli olur ve ağrı birkaç gün ila birkaç hafta arasında değişen bir sürede geçer. Hedefiniz normal bedensel aktivite düzeyinize bir an önce dönmek olmalıdır. Gelecekte bir başka ağrı yaşama olasılığını azaltmak için sırtınızı ne şekilde korumanız gerektiğine yönelik bilgilerin yer aldığı bölümdeki tavsiyelere uymak önemlidir.
Bununla beraber, siz de ağrısı tamamen geçmeyen o şanssızlardan biri olabilirsiniz. Yaklaşık dört ya da altı hafta sonra sorun hâlâ devam ediyorsa tedavi için birisine gitmeniz gerekir. Bu kişi:
• Uygun tedavi teknikleri konusunda deneyimi olan bir uzman doktor,
• Fizyoterapist,
• Tamamlayıcı tıp uygulayıcısı
(örn. osteopat ya da kiropraktör) olabilir (Not: akupunktur dışındaki tamamlayı tıp uygulamaları Türkiye’de resmen kabul edilmemektedir)
Fizyoterapi fizik tedavinin daha geleneksel olan biçimidir ve sıklıkla ısı, hafif masaj ve egzersiz yardımıyla güç ve esneklik kazandırmayı hedefler. Fizyoterapistlerin birçoğu fizik tedavinin nasıl yapılacağı konusunda da eğitim görmüşlerdir.
Osteopati ve kiropraksi, eklemler üzerinde manipülasyona yoğunlaşır. Genelde, kiropraksi uygulamalarında hızlı, hafif ve özgül bastırma yöntemleri kullanılırken, osteopatide daha yavaş ve daha genel hareketler yapılır. Bütün terapistler sırtı korumak ve sağlıklı kılmak için neler yapılması gerektiği konusunda bilgi verir.
Bununla beraber, uygulamada bu tekniklerden birini diğerine özellikle tercih etmek için fazla bir neden yoktur, çünkü tedavilerin dayandığı ilkeler, çeşitli egzersiz ve manipülasyonlarla etkilenen bölgelerin harekete geçirilmesi de dahil, aynıdır.
Siyatik tedavisi de ağrı kesici ilaçlar, dinlenme ve yeniden hareketlilik kazanmaktan oluşur; ancak düzelme daha yavaştır. Bazen siyatiği olanların sinir üstündeki basıyı gidermek için ameliyat olması gerekir. Gelecek iki bölümde inatçı sırt ve Bel Ağrısı hakkında daha fazla bilgi verilecektir.
Fizyoterapi fizik tedavinin daha geleneksel biçimidir ve sıklıkla ısı hafif masaj ve egzersiz yardımıyla güç ve esneklik kazandırmayı hedefler.
Osteopati ve kiropraksi eklemler üzerinde manipülasyona yoğunlaşır.
Omurga eklemlerine yönelik manevralar hareketliliği yeniden kazandırıp ağrıyı hafifletebilir.
YİNELEYEN SIRT VE BEL AĞRISI
Akut sırt ve Bel Ağrısı dönemleri genellikle birkaç gün içinde düzelir, bazen bu bir hafta ya da daha uzun zaman alabilir. Sırt ve Bel Ağrısı öyküsü olan kişilerin gelecekte sırt ağrılarının yinelemesi olasıdır. Bazen bu yineleme bir kaza ya da aşırı bir yük taşıdıktan sonra olabilir, ancak birçok kişide akut yinelemelerin nedeni oldukça önemsiz görünen bedenesel aktivitelerdir. Sırtın çalışma mekanizmasını anlamak ve omurgaya binen yükü en aza indirirken bedensel zindeliği artırmak, ağrının daha fazla yinelemesini önlemede yardımcı olacaktır.
ÖNEMLİ NOKTALAR
Akut ağrılar çoğunlukla basit sırt ve Bel Ağrısı dır. Hastaların küçük bir bölümünde siyatik vardır ve birkaçında daha karmaşık sorunlar bulunur.
Basit sırt ve Bel Ağrısı genellikle ağrı kesiciye ve gerekiyorsa kısa süreli yatak istirahatine yanıt verir. Erkenden bedensel aktivitelere ve işe geri dönülebilir.
Durumunuzda bir düzelme olmuyorsa daha ileri incelemeler yapacak ve tedavi uygulayacak bir terapiste ya da uzman doktora başvurmanız gerekebilir. Bakılanlar: bazen sirt bazen bel agrisi, H3n2 virüsünün yan etkileri arasında kilo kaybı varmı?, izmirde sırt ağrısı tedavisi anlayan varmı, sabah kalkınca şiddetli sırt ağrısı sonra gecıyor