Stresi yenmenize kimler yardımcı olabilir?

Stres konusunda araştırma yapan uzmanlar o kişileri bir yazı başlığında toplamışlar, işte o yazının ayrıntıları… 
Aileden ve arkadaşlardan biraz destek ve yardım almak stresle başa çıkmayı kolaylaştırabilir. Başka insanların aynı şekilde kaygı duymadığına, bu baskıdan kurtulma olanağınızın bulunmadığına ve kimsenin bununla ilgilenmediğine kolayca inanabilirsiniz.
Stresi kendi başınıza yenemiyorsanız en doğru yöntemlerden bir tanesi bir yakınınız yada uzmanlardan yardım almaktır.
Örneğin, kısa bir süre önce gerçekleşen bir olay (borçlanma ya da işinizi kaybetme endişesi gibi) konusunda kaygı duyuyor ya da belirsizlik yaşıyorsanız, korkularınızı anlatacak herhangi birinin bulunmaması stresinizi artırabilir. Aslında, yardım isteyecek bir ailenin ya da herhangi bir arkadaşın olmaması kendi başına bir stres yaratabilir ya da stresi artırabilir
Ayrıca, böylesi sık görülen bir olayla ilgili olarak kimsenin benzer kaygılar yaşamadığına ya da kimsenin bunu anlamayacağına, bu durumla başa çıkmada güçlük çekmenizin zayıflık belirtisi olduğuna, bundan utanılması ve bunun saklanması gerektiğine de inanabilirsiniz.
İyi dostlar ve sevgi dolu ilişkiler, stresle başa çıkmada yardımcı olur. Sadece istikrarlı bir aile yaşamı ya da sorunsuz bir iş ortamı bile destek olabilir. Böyle bir sığınak, soluklanma olanağı sağlayabilir, bir yol bulmamızı mümkün kılar ve bizim için özellikle stres yaratıcı bir sorunu çözümleyebilir.
Sizi, duygularınızı paylaşarak ve sır tutarak dinleyecek ve istediğinizde moral destek sağlayacak, pratik önerilerde bulunacak ya da arkadaşlık edecek, hatta sadece aklınızı sorunlardan uzaklaştıracak herhangi biriyle konuşmanız bile büyük bir yarar sağlayabilir.
Birisiyle konuşmak; sorunu daha açık görmenize, her şeyi ölçülü algılamanıza, olası tüm yanıtları ortaya çıkarmanıza, stres nedenleriyle yüzleşmenize ve bunların üstesinden gelmeyi öğrenmenize yardımcı olur.
KONUŞACAK KİMSE YOKSA
Ne yazık ki, yardım isteyecek yakın akrabası ya da iyi bir dostu olmayan (veya olmadığını düşünen) birçok insan vardır. Yalnızlık ve yalıtılmışlıktan kaçmak güç olabilir; reddedilme korkusu, yeni arkadaşlar edinme girişimlerinizi engelleyebilir. Asıl önemlisi, dışarıdan yardım almanız gerektiğini fark etmeniz ve bunu bir başarısızlık, utanılması gereken bir durum olarak görmemenizdir. Zaten kalabalık bir aileniz ve/veya arkadaş çevreniz varsa, stresle başa çıkmada onlardan nasıl yararlanacağınızı öğrenmelisiniz.
Öte yandan, yalıtılmışlık duygusu sorunlarınızın önemli bir bölümünü oluşturuyorsa, başkalarına dostluk ve destek sunarak sosyal bir çevre oluşturmayı deneyebilir, karşılığında onlardan aynı şeyleri alabilirsiniz. Yeni arkadaşlar edinmek ve bunu çeşitli derslere ve kurslara, spor etkinliklerine, gönüllü çalışmalara ya da siyasi etkinliklere katılma yoluyla geliştirmek için çaba harcamak yarar sağlayacaktır.
Bu adımların hiçbiri kolay değildir ve tümü de dışa açık olmak, açıkyürekli olmak ve başkalarına karşı duyarlı davranmak, güçlükler karşısında iyimser ve esnek olmak için bilinçli çaba göstermeyi gerektirir. Ancak, zaman içinde bunların büyük yararını görürsünüz. Tıpkı sizin gibi kendisini yalıtılmış hisseden başka insanlar bulunduğunu, onların da sizin kadar verici olabileceğini unutmayın; onları bulmak için kabuğunuzdan çıkmalısınız.
KİMLER YARDIMCI OLABİLİR?
Stresle başa çıkamıyorsanız, en kısa zamanda (ne kadar çabuk olursa o kadar iyi) yardım almaya çalışın. Yardım arama ve sorunlarınızı aileniz ve arkadaşlarınızla konuşmanın bile derhal rahatlama sağladığını göreceksiniz.
Din görevlileri
Stres altındaki çoğu insanda, manevi bir teselli ve destek bulmak için dine yönelme konusunda doğal bir eğilim vardır. İnananlar açısından, paylaşılan inancın gücü, ortak bir amaç ve aidiyet duygusu, zorlukların ve moral bozukluğunun üstesinden gelebilir. Din görevlileri genellikle danışma konusunda deneyimlidir ve sorunları konuşmak ve destek sağlamak için de herkesten daha istekli olabilirler.
Gönüllüler
“Samaritanlar” gibi bir gönüllüler örgütü, duygularınızı paylaşan bir dinleyici olabilir, bilgi ve öneri sunabilir. Yerel sağlık görevlileri de sağlıkla ilgili bilgi verebilir.
Hastaneler
Çoğu insan için ilk başvurulacak uzman hastanelerdeki psikiyatrist, klinik psikolog ve Psikoterapi sttir.
Özel çalışan uzmanlar
Özel çalışan bir psikiyatrist veya psikoloğa da görünebilirsiniz.
Profesyonel yardım
Alabileceğiniz üç tür profesyonel yardım vardır: tıbbi, psikolojik ve sosyal. Ancak sadece tıp doktorları ilaç yazabilir. Sosyal hizmet uzmanlarının, klinik psikologların, danışmanların ve psikiyatristlerin önemli rolleri vardır. Bu görevlilerin kişisel nitelikleri önemlidir ve kabullenme, sıcaklık, samimiyet, empati, sabırlılık, güvenilirlik, kalıcılık ve önemsiz görünen sorunları bile ciddiye alabilen bir ilgililik gibi özelliklere sahip olmalıdırlar.
Tedavide geleneksel tıbbi yaklaşım çok dar olduğu ve kişisel ve sosyal yönleri ihmal ettiği için eleştirilmiştir. Bu eleştiri nedeniyle, tıbbi tedaviye ek olarak ya da tek başına kullanılacak birçok psikolojik yaklaşım geliştirilmiştir.
Doktorunuz
Stres altındaki birçok insan, özellikle de çok az güvenilir arkadaşı olan veya hiç olmayanlar için, ilk ve başlıca yardım kaynağı aile doktorlarıdır. Doktorlar yaşamın sağlığı etkileyen bütün yönleriyle ilgilenmekle birlikte, öteki insanlar gibi onlar da yardımcı olmaları gereken stres yanıtlarına değişik tepkiler gösterir.
Doktorların çoğu, danışmanlık ve genel tavsiyelerde bulunma yoluyla stresle başa çıkmayı yeğler. Doktor anlatılanları dinlerken, strese yol açan durumları anlatma eylemi bile, stresi belli bir çerçeve içine yerleştirme, dolayısıyla ayarlama yapma ve karar verme olanağı sağladığından çoğu zaman yararlıdır.
Doktor kapsamlı bir biçimde muayene edebilir ve bazı durumlarda özel kan tahlilleri isteyebilir. Stres belirtileri sizin için dayanılmaz olabilir ve bir hastalığınız varmış gibi gelebilir; ciddi bir hastalığın bulunmadığını, vücudunuzun stres altında bile mükemmel bir verimle çalıştığını öğrenmeniz sizi rahatlatabilir.
Sonuç ne olursa olsun, doktorunuzun sizi görmesi hem farklı stres azaltma yollarını tartışmak, hem de nereden daha fazla yardım ve bilgi alabileceğinizi öğrenmek açısından iyi bir olanaktır.
Doktorlar sıklıkla kendilerini güven, cesaret ve duygudaşlık sağlamak için duygusal destek, tavsiye ve danışmanlık hizmeti sunma durumunda bulurlar.
DESTEK VE DANIŞMANLIK
Gerçekten de bu, olasılıkla en yaygın ve en başarılı yardımdır. Birçok vakada dinlemek, tavsiyelerde bulunmaktan daha önemli olabilir; ancak dinlemek, yalnızca söylenen sözcükleri duymak değil, karşınızdaki kişinin söylediklerini dikkate almak ve neler hissettiğini anlamaya çalışmak anlamına gelir.
Danıştığınız kişi, duruma özgü duygularınızı ifade etmenize yardımcı olmalı ve bunların kesinlikle “normal” olduğu konusunda güvence vermelidir. Omuza konulan bir el, pek çok sözcükten daha yararlı olabilir.
Hissettiğiniz mantıksız öfke ve suçluluk duyguları da olduğu gibi kabul edilmeli, hafifsenmemelidir.
Bir krize varan olaylar dizisini anlatabilirsiniz.
Anlatılan olayların gerçekliğini sınayabilirsiniz.
Bunların sonuçlarını da ortaya koyabilirsiniz.
Yaşamınıza yeni bir yön vermek için cesaret kazanabilirsiniz.
Ancak sorunlarınızı tümüyle strese bağlamamaya ve uzman yardımına bağımlı hale gelmemeye dikkat edin.
Danışmanlık nedir?
Danışmanlık, bazı olayların bir kişi ya da bir aile üzerindeki etkilerini anlamak ve ilgili kişi ya da kişilerle birlikte duygusal ve pratik gerçeklerin nasıl ele alınacağını planlamak için yapılan girişimlerden oluşan bir dizi etkinliğe verilen isimdir. Amaç, bir yanıt dayatmak değil, kişinin bilinçli bir şekilde seçtiği yaşamı sürdürmesine yardımcı olmaktır.
Hemen herkes kendisini iyi bir danışman olarak nitelese de, danışacağınız kişinin bu konuda eğitimli, yeterli ve deneyimli olduğundan emin olmalısınız. Bu bilgileri, doktorunuzdan ya da ilgili meslek örgütlerinden isteyebilirsiniz.
Birçok danışmanlık tekniği bulunmakla birlikte, başarılı bir danışmanın temel özellikleri duygusal sıcaklığı, anlayışlı ve samimi olmasıdır. Ayrıca, onunla ilişki kurabileceğinizi de hissetmeniz gerekir. Danışmanlık genellikle birkaç haftalık ya da aylık dönemler boyunca düzenli bir şekilde sürdürülür.
Güven verme (Reassurance)
Bu, belki de en çok kullanılan yaklaşımdır. Kuru kuruya güvence verme nadiren yarar sağlar, ancak dikkatle dinlemek esas stres nedeninin belirlenmesine yardım eder, ardından stresi azaltma açısından uygun “yeni” bilgilerle, anlaşılır ve akılda kalacak şekilde güvence verilebilir.
Davranış danışmanlığı (Behavioural counselling)
Davranış danışmanlığı, davranışları değiştirmeyi hedefler. Esas sorun güçlüğe yol açan davranış biçimlerini inceleyerek belli bir güçlük ya da semptomu ortadan kaldırmak, ardından sorunlarla başa çıkmakta daha yararlı yollar öğrenerek yanıtları değiştirmektir. Tek başına “konuşmak” değil, “yapmak” üzerinde durulur.
İlişkilerinde zorlanan kişiler (örneğin utangaçlık ya da çekingenlik) bu yolla yeni ve yararlı “sosyal becerileri” öğrenebilir. Davranışlarınızı tartışıp gözlemledikten sonra, danışman ya da terapist önce bunun diğer insanlar üzerindeki etkilerini açıklayabilir ve belki bir video kaseti kullanarak nasıl davrandığınızı size gösterebilir.
Yaklaşımınızdaki sorunları birlikte belirledikten sonra, terapist yeni ve daha etkili davranış biçimleri için sizi eğitebilir, başka kişilerle yapılan bir “rol oyununda” bunları uygulamanızı sağlayabilir. Alternatif olarak, terapist kendi yanıtlarınızı daha açık bir şekilde ve farklı bir açıdan görmenize yardım etmek için, ilişkilerinizde özel olarak zorluk yaşadığınız birisinin rolünü üstlenmenizi isteyebilir.
Mantıksal-duygusal danışmanlık (Rational-emotive counselling)
Mantıksal-duygusal danışmanlık, “kaygılı olma konusunda kaygılanma” yollarını dikkate alır. Sorunlara ilişkin mantıksız düşünme yollarını belirler ve sonra bunlarla başa çıkmada daha az stres yaratan yollar bulmamıza yardımcı olur.

Roger tipi danışmanlık (Rogerian counselling)
Bu yaklaşım bize ne yapmamız gerektiğini söylemeye değil, ne istediğimizi ve bunu en iyi şekilde nasıl elde edeceğimizi kendi kendimize bulmakta yardımcı olmaya dayanır. Danışmanın işi, algılama şeklimize “ayna tutarak” kendimizi anlamamızı kolaylaştırmak, duygu ve düşüncelerimizi yeniden şekillendirmemize yardımcı olmak, deneyimlerimizi paylaşmak ve bunların gelişimini bizimle tartışmaktır.
İnsancıl danışmanlık (Humanistic counselling)
“Kişisel ilerleme” ile ilgilidir ve tüm potansiyelimizi ortaya çıkarmamıza yardım eder. Bu danışmanlık tipinde, grup çalışmaları ve kişisel terapi, masaj, meditasyon, dans, ortak danışmanlık ve stres altındaki kişilerin kendilerini daha iyi anlaması ve hissetmesine yardımcı olabilecek hemen hemen bütün yöntemlerden yararlanılır. Bu tekniğin esas amacı, kişinin sağlık ve esenliğini tümüyle bütünlemektir.
Psikoterapi
İlaçlar ve diğer fiziksel yöntemlerin kullanılmadığı herhangi bir tedavi Psikoterapi olarak adlandırılabilir. En önemli unsur, konuşmadır ve çeşitli Psikoterapi tipleri arasındaki temel ayırım, terapinin ardındaki düşünceler, uygulanma yolu ve kişiyle terapist arasında gelişen ilişkilerin doğasıdır.
Bazı terapi ekolleri, kaybın (sevilen kişiler, cisimler ya da ideallerin kaybı) önemini vurgular; diğerleri biz insanlarda diğerleriyle duygusal ve sosyal bağlar oluşturan ve böylece sıcaklık, destek ve korunma sağlayan ilişkiler kurma yönünde doğal bir eğilim bulunduğunu ileri sürer. Bu bağların tahribi insanları strese karşı daha açık hale getirebilir.
Bağlılık kavramı, kişiliğin gelişimini anlayabilmek ve çocukluktaki yanlış veya yetersiz bağlılıkların yarattığı çarpıklıkları düzeltmek için stratejiler geliştirmede bir temel oluşturur.
Öyle görünüyor ki, insanlar aksilik ve stresle yüz yüze geldiğinde, kuvvetli bağlar özellikle önem ve değer kazanır.
Psikoterapi stin benimsediği yaklaşıma bağlı olarak, öfke ve düşmanlık duygularınızı daha uygun yollarla ifade etmenizi sağlayacak şekilde yardım görebilir ya da birlikte çalışarak o anki kişisel ilişkilerinizi inceleyip, bunların çocukluk, ergenlik ve erişkinlikte bağlılık duyduğunuz kişi ya da nesnelerle yaşadığınız deneyimlerden nasıl geliştiğini araştırabilirsiniz.
İlişkilerin ele alınması
Tedaviye psikoterapötik yaklaşım, kişisel ilişkilerdeki bozuklukların stres ve depresyona katkıda bulunduğunu kabul eden çeşitli teorilerden kaynaklanmıştır. İlişkilerde yaşanan zorluklardan özellikle önem taşıyanlar şunlardır:
kayıp ya da mahrumiyet
rollere ilişkin anlaşmazlıklar (özellikle karı ve koca rollerinde)
rol değiştirme (anne olma, boşanma)
yakın, güven duyulan ilişkilerin olmaması.
Psikoterapötik tedavi, esas olarak en yakın ilişkilerinizdeki sorunları saptamak ve alternatif davranış ve düşünme yolları bulmakla ilgilenir.
Kişi ve terapist arasındaki tartışma şu noktalar üzerinde yoğunlaşır:
yakın ilişkilerin yarattığı duygular (sıcaklık, öfke, güven, kıskanma, gıpta etme)
aile ilişkileri
arkadaşlık biçimleri
çalışma yaşamı
çevre ve topluma karşı tavırlar.
Dezavantajlar var mı?
Birçok insan, Psikoterapi nin şu ya da bu çeşidinin kendilerine uygun olacağını varsayar. Psikoterapi , özellikle de yıllar boyunca sürebilen psikoanaliz, genellikle uzun süreli, yoğun ve pahalıdır. Üstelik ülkenin her tarafında kolayca erişilebilen bir olanak da değildir. İster tek tek kişilere ister gruplara uygulansın, yararlarını ölçmek son derece güçtür. Bu nedenlerle ve bazı kişilerin Psikoterapi den sonra kendilerini daha kötü, daha fazla stres altında hissetmesi mümkün olduğundan, çoğu kişi için bu tedavinin uygun olmadığı kabul edilmektedir.
SORUN ÇÖZME
Sorun çözme, şunlara yardım eder: Sorunun tanımlanmasına
Başa çıkılabilir parçalara bölünmesine
Alternatif çözümler sunmaya
En iyi çözümü seçmeye
Çözümü uygulamaya koyup sonucu incelemeye
DÜŞÜNME ŞEKLİNİZİN DEĞİŞTİRİLMESİ
Terapistiniz, olumsuz düşünce yollarını değiştirebilmenizi sağlayacak eylemler seçmenize yardımcı olabilir – “deneyimlerden öğrenme” yaklaşımı. Sadece belli bir düşüncenin içeriğini değiştirmenize yardımcı olmak yeterli değildir; gelecekte benzer hataları yapmaktan kaçınabilmeniz için, yanlış bir hükme varmanıza yol açan akıl yürütme sürecini anlamanız ve değiştirmeniz şarttır.
“Bilişsel” (kognitif) terapist, duygudurum değişikliği ya da stres hissedilmesinden önce ortaya çıkan ve uzaklaştırılamayan olumsuz düşüncelere özel bir dikkat göstermekle birlikte, dünya hakkında ortaya atılan temel kabullerin sorgulamasıyla da ilgilidir, çünkü temel kabuller olumsuz düşünce kalıplarını güçlendirir.
İlk iş, olumsuz düşüncelerinizin bilincine varmanıza ve duygusal durumunuzla bunlar arasındaki ilişkileri fark etmenize yardımcı olmaktır. Bu, ‘rol oyunu’ ile stresli dönem atlatıldığında, olumsuz düşünceleri fark etmenize yardım ederek gerçekleştirilebilir.
İkinci iş, olayları yorumlamada değişik yollar geliştirmenize yardımcı olmaktır. Örneğin, bir soruna daha nesnel bakabilmeniz için o sorunla aranıza biraz mesafe koyma yönünde teşvik edilebilirsiniz. Değişik düşünceler araştırılabilir ve bunların doğruluğunu derecelendirmeniz istenebilir. Olayları yorumlamada değişik yollar düşünebildiğiniz zaman, stres yaratan duygular ve bunlarla ilişkili düşüncelerinizi kaydettiğiniz bir günlük tutmanız istenebilir. Uzaklaştırılamayan olumsuz düşüncelerinizin bir an için doğru olduğunu kabul edip, stres yaratan bir duygu açığa çıkar çıkmaz başka olası yorumlar önermeniz istenebilir.
Bu sürecin üçüncü evresi, stres yaratan duygularla ilişkili inanç ve davranışlarınızı sistemli bir şekilde incelemeniz için cesaretlendirilmenizdir. Düşüncelere olgu gibi davranmak yerine bunları sorgulayarak, inançlarınızın doğru olup olmadığını keşfetmenizin mümkün olduğunu görmenize yardım edilecektir.
Yol almaya başlayıp bilişsel yaklaşımı öğrendikçe tedavi, olumsuz düşünce kalıplarını beslediğine inanılan temel kabullere odaklanır. Bunlar belirlenip değiştirilmedikçe, gelecekte yine strese girmeniz mümkündür. Bu inanışlar çok küçük yaşlardan beri bulunduğundan, değişmeye karşı direnç gösterme eğilimindedir. Bu yanlış inanışları ortaya çıkarmanın basit bir yolu yoktur; ancak yaşamınızdaki yinelenen stres temalarını belirlemek yararlı bir başlangıç olabilir. Bu kalıbı kırmanın en iyi yolu, bu temel kabullere karşı harekete geçmeniz için sizi teşvik etmektir.
Uzmanların gerçekleştirdiği bu tedaviye gereksinim duyan kişilerin çoğu için üç aylık bir sürede yaklaşık 15 seans yapılmalıdır. İlk ay genellikle haftada iki seans yapılır, ardından haftalık görüşmelerle tedavi sürdürülür.
SOSYAL YAKLAŞIMLAR
Bunlar, kişinin sosyal yaşamındaki, özellikle aile-iş ilişkileri ve boş zaman etkinliklerindeki belirli yönleri değiştirerek hastanın sağlık ve sıhhatinin iyileştirilmesine yönelik bütün çabaları kapsar. Elbette bu şekilde tanımlandığında, neredeyse bütün tedaviler, doktorunuza muayeneye gitmek bile, belli ölçülerde sosyal bir olaydır.
En basit düzeyde ele alındığında tatile çıkmak, işten zaman ayırarak yeni uğraşlar edinmek, stresi azaltmaya yönelik önemli sosyal araçlardır. Eğitim, spor, müzik, plastik sanatlar, doğa, bilim ve din, kendinizi daha iyi hissetmenizi sağlayan sosyal ilişkiler için büyük olanaklar sunar.
Aile tedavisi
Daha karmaşık tedavi şekillerinde de güçlü bir sosyal bileşen vardır. Tedavide aile yaklaşımı (bazen aile tedavisi olarak da adlandırılır) kişiyi aileleriyle bağıntılı olarak tedavi eder. Bu, kişinin stresinden ailesinin sorumlu tutulduğu anlamına gelmez; ancak strese ilişkin sorunların çoğunun, aile bireylerinin iletişimi ve birbiriyle ilişkilerindeki zorluklar etrafında döndüğü açıktır. Grup tartışması için aileyi bir araya getirmek bazen, “ayrılmak yerine birleştirmek”, iletişimi artırmak ve annebabalarla çocuklar arasında daha iyi ilişkiler kurmak açısından herkese yardımcı olmada güçlü bir yoldur.
Grup tedavisi
Bu tip tedavi, bir grup içinde sorunları birkaç hafta ya da birkaç ay süreyle tartışarak, sosyal yalıtılmışlıkla mücadele etmeye yardım eder, stresli kişilere tek başlarına olmadıklarını hatırlatır ve stresle başa çıkmanın pratik yollarını tartışma ve karşılıklı olarak cesaret verme olanağı yaratır.
Sanat tedavisi, oyun tedavisi, dans tedavisi, hareket tedavisi, drama tedavisi, müzik tedavisi ve jimnastik, kişilerin özgüvenini ve kendi kendine yeterliliğini artırırken, eski sosyal becerilerini uygulama yanında yeni sosyal beceriler geliştirmesine de yardım eder. Tümü de, sosyal bir çevrede eğlence, değişiklik ve uyarma sağlamayı, özsaygı ve başarıyı artırmayı amaçlar. MEVCUT TEDAVİ TİPLERİ
Destekleyici Psikoterapi
Düzenli bir güven ve cesaretlendirme sağlamayı amaçlar.
Seanslar samimidir ve resmi Psikoterapi den daha seyrek aralıklarla –belki de ayda bir kez– gerçekleştirilir.
Danışmanlık
Neden böyle hissettiğinizi kendi kendinize anlayabilmenize, duygusal ve pratik gerçekliklerle başa çıkabilmek için plan yapmanıza yardım etmeyi amaçlar.
Mevcut sorunları ve alternatif pratik çözümleri tartışarak, seçtiğiniz yaşamı sürdürmenize yardımcı olur.
Birkaç hafta ya da ay boyunca önemli ölçüde sosyal destek sağlar.
Temel tedavi gereci konuşmaktır ve farklı Psikoterapi okulları, durumunuzun değişik yönleri üzerinde konuşmanızı teşvik eder.
Seanslar genellikle 6-9 aylık bir dönem boyunca haftada bir olarak tekrarlanır.
Davranış tedavisi
Davranışların “öğrenildiğine”, dolayısıyla “unutturulabileceğine” ya da değiştirilebileceğine inanır.
Olumsuz ya da istenmeyen bir şekilde davranmanızı engellemeyi, yaşamınızı daha keyifli kılacak yeni davranış kalıpları öğrenmenizi amaçlar.
Neden belirli şekillerde davranmayı öğrendiğinize ilişkin teoriler üzerinde değil, şu anda nasıl davrandığınız üzerinde yoğunlaşır. Genellikle birkaç ay devam eder.
Bilişsel tedavi (ayrıca bilişsel-davranışsal tedavi olarak da bilinir)
Duygu ve davranışlarımızdaki değişikliklerin, oluşan olaylarla ilgili düşüncelerimiz tarafından belirlendiği teorisine dayanır. Yaşama hep karamsar ya da korkuyla bakarsak, her olayı da olumsuz bir biçimde yorumlarız.
Olumsuz ve karamsar düşünce biçimlerini fark etme ve değiştirmeye yardımcı olmayı amaçlar.
Davranış tedavisiyle bazı ortak yanları vardır. Ortalama bir kür 12 – 20 seanstır.
Aile tedavisi
Sizi bir aile ya da benzer bir sosyal grup üyesi olarak kabul eder.
Aile ya da grup üyelerinin birbiriyle nasıl iletişim kurduğu ve ilişkilerinin nasıl olduğuyla ilgilenir.
Aylar süren bir dönem boyunca çeşitli psikoterapötik yöntemler kullanarak, suçlu aramadan, sıkıntı ve çelişkileri çözmeyi amaçlar.
Grup tedavisi
Daha önce tanışmayan bir grup insanın, sorunları konusunda birbirlerine yardımcı olmak için bir terapistle birlikte bir araya gelmesinden oluşur.
Gruplar sorunları aynı ya da farklı olan kişilerden oluşabilir; aynı ya da farklı cinsiyetlerden olabilirler.
Grup üyeleri, sorunlu olmak açısından yalnız olmadıklarını görebilir ve grubun öteki üyelerinden büyük destek alabilirler. Genellikle birkaç ay sürer.
Psikoanaliz
Davranış ve zihinsel durumumuzun, çocukluk dönemindeki ilk deneyimlerden kaynaklandığına inanır.
Değişik psikanaliz okulları, söylediklerinizi büyük ölçüde farklı yorumlar.
Terapistinizle ilişkinizi tartışmaya çok fazla zaman ayırılır – bu ilişkinin, yaşamınızın başlarında sizin için önem taşıyan kişiyle (örneğin anne ya da baba) olan ilişkiyi temsil ettiği kabul edilir.
Psikoterapi seansları, yıllar boyu haftada birkaç kez uygulanır, bu nedenle tedavi hem zaman hem de para açısından masraflı olabilir.
EN İYİ TEDAVİ HANGİSİDİR?
En iyi tedavi, işinize en çok yarayandır. Bu yöntemlerin tümünü yararlı bulanlar vardır. Makul bir süre denendikten sonra bu yöntemlerden biri işe yaramıyor gibi görünürse, stresinizde biraz azalma hissedene dek başka bir yöntem denemelisiniz. Psikolojik ve sosyal tedavilerdeki çeşitlilik kafa karıştırıcı olabilir, bu nedenle burada yalnızca önemli olanlar sıralanmıştır.
KENDİ KENDİNE YARDIM GRUPLARI
Bunlar, ortak sorunları olan ve bu konuda bir şeyler yapmak üzere bir araya gelen kişilerden oluşan gruplardır. Belli bir amaca ulaşmak için bir arada çalışarak karşılıklı yardımlaşma sağlayan küçük gönüllü gruplarıdır ve üyelerine şu konularda yardım ederler:
Stres yaratan sorunları olan kişiler kendilerini yalnız, kafası karışık ve yalıtılmış hissedebilirler ve “aynı gemideki” başkalarıyla bu sorunları konuşmak yardımcı olabilir.
Destek kişisel olarak ya da bir grup içinde sağlanabilir. Amaç kişinin bir duruma uyum sağlamasına ya da durumu değiştirecek adımlar atmasına yardım etmek olabilir. Yardım kriz durumlarında ya da;daha uzun süreler için verilebilir.
Kendi kendine yardım grupları, kişilerin sorunlarıyla daha kolay başa çıkabilmesi için pek çok bilgi sağlar.
Belirli sorunlarla başa çıkabilmek için gereken bazı yardımlar, doğrudan karşılıklı yardımlaşma örgütlerinden sağlanabilir. Bunlar raslantısal ya da resmi olmayan bir temelde (örneğin bebek bakıcılığı) veya daha resmi yollarla (örneğin resmen tanınmış oyun grupları) sağlanabilir. Grup üyeleri tarafından gönüllülük temelinde ya da ücretli kişilerce yürütülebilir. Birkaç grup, yerel yetkililerle ortak hizmetler bile sunmaktadır.
Çoğu yardım grubu, devlet tarafından sağlanan yarar ve hizmetlerin yetersiz olduğunu düşündüğünden, bunların değiştirilmesini sağlamak üzere baskı grupları oluşturur.
MEDYA
Gazeteler, kitaplar, dergiler, televizyon kanalları, radyolar ve internet, insanları eğlendirmeyi, bilgilendirmeyi ve yönlendirmeyi amaçlar. Bunlar genellikle pasif iletişim biçimleri olmakla birlikte, seçici bir tarzda kullanıldıklarında çok geniş bir alana ilişkin pratik bilgiler sağlamada yararlı olabilir ve dikkatinizi kaygılardan uzaklaştırarak streste geçici bir rahatlama sağlayabilirler.
TELEFON/İNTERNET
Telefon/İnternet, ülke ve dünya çapında çok sayıda danışmanlık kuruluşuna, güvenilir bir erişim sağlar. En dikkate değer güvenilir telefon bağlantısı kurma kaynağı, “Samaritanlar”dır. Yirmi dört saatlik telefon hizmetleri esas olarak ‘part-time’ çalışan her yaştan ve her meslekten gönüllüler tarafından sunulmaktadır. Bu kişiler eğitimli olmakla birlikte, esas güçleri sizi duygularınızı paylaşarak dinlemeye istekli olmalarından gelir.
ZAMAN: EN BÜYÜK İYİLEŞTİRİCİ Belki de bütün tedaviler içinde en fazla ihmal edileni, zamandır. Hafif stres zamanla kendiliğinden iyileşir ve normali 6-12 hafta içinde kendiliğinden düzelmesidir. Birçok insan her koşul altında iyileşir; bazen bu iyileşme tedavi uygulanmasına rağmen gerçekleşir. Kendiliğinden iyileşme olasılığı en yüksek olan durumlar şunlardır:
ilk stres atağında,
stres yakın zamanda başladığında,
stres birdenbire başladığında,
akrabalar ve arkadaşlar pratik ve duygusal destek verebildiğinde.ÖNEMLİ NOKTALAR
Stresle başa çıkmada aile ve arkadaşlar çok değerli bir destek sağlayabilir.
Stres konusunda kaygı duyuyorsanız, ne kadar erken üstesinden gelir ve yardım alırsanız o kadar iyi olur.
Profesyonel yardım alabileceğiniz üç temel alan vardır: tıbbi, psikolojik ve sosyal.
Başka bir şey denemeden önce, bir tedaviyi makul bir süre sürdürün.
Yardım grupları ve medyadan birçok bilgi, tavsiye ve pratik yardım sağlanabilir.

Bir önceki yazımız olan Çocuklukta yaşanan taciz beyni değiştiriyor başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.Bakılanlar: akıl ve ruh sağlığı konusunda profesyonel yardım alabilecek uzmanlar, akil ve ruh sagligiyla ilgili profesyonel yardim alabilecek uzmanlar kimlerdir, akıl ve ruh sağlığı konusunda profesyonel yardım alabilecek uzmanlar kimlerdir, akıl ve ruh sağlığı konusunda profesyonel yardım alabilecek uzmanlar kimlerdir kısaca anlat, akıl ve ruh sağlığı konusunda profesyonel yardım alınabilecek uzman kim