TİROİT HORMONLARI Faydaları

Gırtlak ve soluk borusu gibi çeşitli organlara bitişiktir. Bu keseciklerin içinde jeî kıvamındaki kolloit maddesi bulunur. Sağ ve sol olmak üzere iki lobdan oluşur; bunlar, ortada kıstak adı verilen bir bölümle birleşir.
Tiroit dokusu, tiroit keseciği (foli-kül) denen çok sayıda küresel yapıdan oluşur. Boynun ön bölümünde bulunur.
TİROİT HORMONLARI
Tiroit, yaklaşık 20-30 gr ağırlığında bir iç salgıbezidir
Foli-külleri kaplayan hücreler, iyot içeren tiroksin (T4) ve triiyodotironin (T3) hormonlarının yapımında görev alır. Keseciklerin bitişiğindeki dokuda bulunan parafoliküler hücreler (C hücreleri) ise kalsitonin hormonu üretir.
HORMONLAR
Başlıca tiroit hormonları tiroksin, triiyodotironin ve kalsitonindir. Tiroksin
Normal değerler
Kanda proteinlere bağlı olarak dolaşan triiyodotironin (T3) ve tiroksinin (T,) toplam değerleri
T3-0,6-2,2 |Xgr/100 mi 13,8-4,15 p.mol/lt T4-4,15-İ2,2|igr/100ml 53-157 (omol/İt
Kanda proteinlere bağlı olmayan (serbest) tiroksinin değeri
1,2-2,1 ng/100 nü 15-27 pmol/lt
Tiroit işlevi üzerindeki etkisiyle hipo-fiz bezinin salgıladığı tiroit uyarıcı hormonun (TSH) olağan değerleri TSH = 0,6-2,5 ng/ml
tmp1377-77.jpgtmp1377-78.jpg
ve triiyodotironin, bu hormonların yapımı için gerekli element olan iyotu içerirler. Besinlerle vücuda giren iyot, kana ve tiroit gibi çeşitli organlara geçer; tiroit, büyük miktarlarda iyotu yoğun-laştırabilir. Tiroit, iyotu tuttuktan sonra iyotlu aminoasitlerden oluşan, yüksek molekül ağırlıklı tireoglobülin proteinini üretir. Bu protein kolloit maddesi içinde birikir. Ardından proteini ayrıştıran proteolitik enzimlerin etkisiyle tireoglobülinden triiyodotironin ve tiroksin oluşur.
Tiroitte üretilen öteki hormon ise kalsitonindir. Kalsitonin, parafoliküler hücrelerde üretilen polipeptit yapısında bir hormondur. Kalsiyum metabolizmasında Önemli bir görevi vardır: Kalsiyumun kemiklerde depolanmasını kolaylaştırır ve böbreklerden atılmasını sağlar.
İŞLEVLERİ
Tiroksin ve triiyodotironin organizmada ısı üretimini, protein yapımını, büyümeyi, dokuların ayrışmasını etkiler. Bazal metabolizmayı artırıcı etkileri de vardır. Bazal metabolizma, tümüyle gevşemiş ve sindirim etkinliği olmayan, dinlenme durumundaki vücutta gerçekleşen biyokimyasal olaylar bütünüdür. Bu durumda metabolik olaylar azalmış; organizma solunum, kan dolaşımı ve sinir merkezlerinin çalışması gibi yaşamsal işlevler için gerekli enerji üretimine yönelmiştir. Bu işlevlerin korunmasına harcanan enerji, ısı olarak kaybedilir: Bu enerji miktarı uzun ve ayrıntılı yöntemlerle Ölçülebilir. Elde edilen değer, bazal metabolizmayı gösterir ve saatte vücut yüzeyinin metrekaresi üzerinden kalori olarak tanımlanır. Bu değer, tiroitin etkinliğine göre değişir. Tiroit bezinin etkinliğinin azalma ve artması doğrultusunda bazal metabo-
lizma da azalıp artar. Bazal metabolizmanın belirlenmesi, tiroit işlevlerinin incelenmesinde yardımcı bir unsurdur.
Tiroit hormonlarının üretilmesi ve salgılanmasını, hipofiz bezinden salgılanan tirotrop hormon (tiroit uyarıcı hormon [TSH]) denetler. Tiroit uyarıcı hormonun salgılanması, dolaşımdaki tiroit hormonlarının miktarıyla orantılıdır. Bütün bu mekanizma ise merkez sinir sistemi, özellikle de hipotalamus tarafından yönlendirilir.

Aynca soğuk gibi fizyolojik uyarılar ya da belirli ruhsal durumlar tiroitin işlevini uyarır; buna karşılık sıcak ve stres, tiroitin işlevini baskılar.
Soru
Tiroit adenomu nedir?
Cevap

Tiroit adenomu iyi huylu tiroit tümörüdür. Genellikle birkaç santimetre çapında, değişik uzunluklarda ve yumurta ya da küre biçimli yumrulardan oluşur. Tiroit dokusu içeren düzgün yüzeyli bu yumrular ağrı vermez. Yüzeysel doku katmanlarına yapı­şık değildir ve her zaman bağdokudan oluşan belirgin bir kapsülle sarılıdır. Bu kapsül, iyi huylu tümörün çevresinde yer alan ve onun baskısına uğrayan sağlıklı tiroit dokusundaki gerilemenin (atrofı) bir sonucudur. Tiroit adenomu hiçbir zaman metas­taz yapmaz. Hücre yapısında sıradışı bir bozukluk yoktur. Tiroitte nodul saptandığında mutlaka yapısını incelemek gerekir. Böylece iltihaplı, kistli, adenomatöz ve kötü huylu nodüller arasında ayırıcı tanı yapılır.