TRANSAMİNAZLAR Faydaları

Karaciğer ya da kas hücresi herhangi bir nedenle canlılığını yitiriyorsa içindeki transaminazlar ve öteki enzimler kana sızar, bu maddelerin kandaki yoğunluğu artar.
Transaminaz adlı enzimler başlıca kas ve karaciğer hücrelerinde, daha az miktarda öteki organlarda da bulunur.
Transaminazlar
Serumdaki transaminaz etkinliklerinin ölçülmesi birçok organın durumunu belirlemek için çok yararlı bir laboratuvar yöntemidir. Dokularda çok sayıda biyokimyasal olaya katılan bu enzimler klinik ve la-boratuvarda tam koymakta önem taşırlar. Hücrenin içeriğinin kana boşalması için hücrenin ölmesi gerekmez
Hücre zarının geçirgenliğini bozan rahatsızlıklar da bu duruma yol açabilir. Normal olarak karaciğer ya da kas hücresinin içinde bulunan transami-nazların kanda saptanması, söz konusu organın anatomik ya da işlevsel bütünlüğünü etkileyen bir hastalığı düşündürür.
Hücre ölümünde (nekroz) kan tran-saminazları etkinliği belirgin olarak artar; buna karşılık hücreyi herhangi bir derecede etkileyen hastalıklarda bu artış daha azdır.
TRANSAMİNAZ NEDİR?
Transaminazlar, sitoplazma ve mito-kondrilerde bulunan hücre enzimleridir. Görevleri, bir amin grubunun aminoa-sitten ketoasite taşınmasını ya da tersini sağlamaktır. Serumda etkilediği madde ve bulundukları yer açısından birbirinden farklı iki transaminaz vardır: As-partat aminotransferaz (AST) (eski adı SGOT ya da serum glütamik oksalase-tik transaminaz) ve alanin aminotransferaz (ALT) (eski adı SGPT ya da serum glütamik pirüvik asit transaminaz).
AST (SGOT) özellikle kas ve kalp kası hücrelerinde, daha az miktarda da böbrek, beyin, pankreas, akciğer, dalak hücrelerinde ve alyuvarlarda bulunur.
Buna karşılık ALT (SGPT) öncelikle karaciğerde, daha az olarak da kalpte ve kaslarda bulunur.
Serumdaki ALT (SGPT) değerinin yükselmesi karaciğer hastalığını, AST
Serum transaminazları
Normal değerler
• Aspartaî aminotransferaz (AST) ya da serum glütamik oksalasetik transaminaz (SGOT) yaklaşık 35 IU/lt.
• Alanin aminotransferaz (ALT) ya da serum glütamik pirüvik asit transaminaz (SGPT) yaklaşık 40 IU/lt.
AST ya da SGOT’nin bulunduğu organlar
Kalp, kaslar, karaciğer, böbrekler, beyin, pankreas, dalak, akciğerler, alyuvarlar
ALT ya da SGPT’nin bulunduğu organlar
Karaciğer, kalp, kaslar
(SGOT) enziminin yükselmesi ise kalp kası ya da kas hastalığım düşündürür.
İNCELEME
Serumdaki transaminaz etkinliğinin ölçülmesi için kanı alınacak hasta aç olmalıdır. Böylece vücudun karaciğere zararlı etkisi olan maddelerden etkilenmesi önlenir. Serumdaki transaminazla-nn değeri genellikle Uluslararası Ünite (IU) olarak belirtilir; bir IU, bir dakikada bîr mol maddeyi dönüştüren enzim miktarıdır.
Transaminazlann belirlenmesi, hekimin karaciğerin durumunu değerlendirmesini ya da miyokart enfarktüsünde bilgilenmesini sağlar.
NORMAL DEĞERLER
Serumdaki normal AST (SGOT) değeri 35 IU/lt’nin altında, normal ALT (SGPT) değeri de 40 IU/lt’nin altındadır.

ANORMAL DEĞERLER
Serumdaki transaminazlar yalnızca karaciğer hastalığında değil, miyokart enfarktüsü ve kas hastalıklarında da artabilir. Hepatit gibi karaciğer hastalıklarında ALT (SGPT) ve AST (SGOT) birlikte yükselirken, kronik karaciğer yetmezliğinde AST (SGOT) (mito-
137
İNCELEMELER
kondriden katılımla) artışı ön plandadır. Miyokart enfarktüsünde fazla artış olmayabilir; buna karşılık, karaciğer hastalıklarında artış daha yüksek değerlere ulaşabilir.
ARTIŞ
Transaminazlardaki artış genellikle kalp ve karaciğere bağlıdır. Transaminaz düzeyleri bu iki organın durumunun değerlendirilmesini sağlarsa da, hücrelerin parçalanarak içerdikleri enzimleri kana boşalttıkları bütün hastalıklarda AST (SGOT) düzeyinin yükseldiği unutulmamalıdır. Bu hastalıklardan bazıları miyozit (kas iltihabı), kas distrofisi, travma, kas hematomları (kan oturması), delirium tremens (titremeli deliri-um-alkol deliriumu), cerrahi girişimler, sistemik eritemli (kızartılı) lupus, damar iltihaplan, hemolitik (alyuvar yıkımına bağlı) kansızlık, lösemi (kan kanseri), beyin enfarktüsü ve pankreatittir (pankreas iltihabı).
Transaminazlann artmasına yol açan nedenler
Kalp kası hastalıkları:
Enfarktüs, miyokardit (kalp kası iltihabı), perikardit (kaîp dış zan iltihabı), kalp yetmezliği, aritmi (kalp atımlarında düzensizlik), cerrahi girişimler.
Karaciğer hastalıkları:
Virüs hepatiti,tıkanma sanlığı, bulaşıcı mononükleoz ve sitomegalovi-rüs hepatiti, Amanita phalloides zehirlenmesi, ilaçlar ve alkole bağlı karaciğer haftalığı, siroz, karaciğer tümörleri, doğuştan gelen bazı hastalıklar.
Kas hastalıkları:
Miyozit (kas iltihabı), kas distrofisi, travma, cerrahi girişim, kaslar arasındaki hematomlar (kan oturması).
Bütün vücudu etkileyen hastalıklar:
Lupus ve öteki bağdoku hastalıktan, damar iltihaplan.
Kan hastalıkları:
Hemolitik anemi, lösemi (kan kanseri).
Beyin hastalıkları:
Beyin enfarktüsü.
Pankreas hastalıkları:
Akut pankreas iltihabı, kronik pankreas iltihabı.