->
Hemoroid halk arasında “ Basur ” olarak adlandırılmaktadır. Vücudun bir bölgesinde bulunan toplardamarlarda varis gelişebilir. Hemoroid toplardamarlarda gelişen varislere kısaca “ Hemoroit ” denilmektedir. Ancak gerçekte varisler en fazla bacaklardaki toplardamarlarda ve anüsteki hemoroit toplardamarlarında görülür.
Toplardamarların bölgesel biçimde genişlemesi ve kıvrımlarının çoğalmasına verilen isimdir
Hemoroit konusu sitemizin “ Sindirim sistemi ” bölümünde incelenmiştir.
Belirtileri
Bacaklarda ağırlık ve yorgunluk duyusu, ayak bileklerinde şişme, varisli bölgede deri ülserlerinin gelişmesi ve kahverengi lekelerin ortaya çıkması başlıca belirtileridir. Kahverengi lekeler, alyuvarların darnar dışına sızdıktan sonra deride parçalanıp içlerindeki demirin bu bölgede birikmesiye oluşur. Tedavisi. Başlangıç dönemindeki varisler, genellikle fazla ayakta kalmamaya özen gösterip istirahat etmekle geçebilir. Ancak iyileşmeyen varisler için ameliyat gerekebilir. Hastanın yatak istirahatine alınması ve bacakların kalp düzeyinin üstüne yükseltilmesi ien önemli ve basit tedavi yöntemidiri. Başlangıçtaki varisler için “varis çorabı” adı verilen elastik çoraplarla aynı işlevi gören bandajlar iyi sonuç verir. Tüm bu yöntemlerden sonuç alınmazsa varisli damarın ya da damarların ameliyat yoiuyla çıkartılması gerekir. Gebe kadınlarda varis gelişme eğilimi varsa, yataktan kalkmadan önce varis çorabı giymelerinde yarar vardır. Uzun süre ayakta kalmayı gerektiren meslekleri yapan kişilerin varis gelişmesini önlemek için yürümeleri ve hafif koşullar yapmaları yararlıdır. Yürüyüşler ve hafif koşular kasları güçlendirir ve derideki toplardamarlar bu kaslarca testeklenmiş olur.
Varisler toplumda yaklaşık olarak % 15 sıklıkta görülmektedir. Kadınlarda erkeklere oranla 4 kat daha sık rastlanır.
Bilindiği gibi, toplardamarların çoğunda kapakçıklar bulunmaktadır. Bu kapakçıklar yalnız kalbe doğru açıldıklarından, toplardamar kanının da yalnız kalbe doğru akmasını sağlarlar. Varis vakalarında bu kapakların çalışması bozulmuştur. Bazı vakalarda ise bu kapakların sayısının normalden az olduğu saptanmıştır. Kapakların çalışmasında bozukluğun gelişmesine neden olan etkenlerin başında, damar duvarının zayıflayıp genişlemesi gelir, insanın iki ayak üzerinde dik yürüyor olması, bacaklarmdaki toplardamarlarda kanın hidrostatik basıncın yüksek olmasına neden olmaktadır. Diğer yandan bacak toplardamarlarında bir iltihabın gelişmesi damar duvarının zayıflamasına yol açar. Duvarı zayıflamış, içindeki kanın hidrostatik basıncı artmış olanbirtoplardamarda ise, varis gelişmesi ileri derecede kolaylaşmış olur. Uzun boylu kişilerin, sürekli olarak ayakta duran trafik polislerinin, dişçilerin, aşçıların bacaklarmdaki toplardamarlarda hidrostatik basınç daha yüksek olduğundan, bu kişilerde bacak varislerine daha sık rastlanmaktadır. Hamilelik sırasında, rahim içindeki çocuğun annenin gerek pelvis gerekse sırt bölgesindeki toplardamarlara baskı yapması sonucu bacaklardaki toplardamarlarda hidrostatik basınç artar. Bu da hamilelik sırasında annede varislerin gelişmesine neden olan önemli etkenlerden biridir. Bu nedenle hamile kadınların ayakta fazla kalmamaları, dinlendikleri zaman tamamen sırt üstü değil de bir miktar yan yatmaları daha iyi olur. Kalp yetmezliği olan hastalarda bacaklarda bir miktar kan göl-lenir. Bu göllenme de atardamarlardaki hidrostatik basıncın artmasına ve dolayısıyla da varislerin gelişmesine yol açabilmektedir. Varisli bacaklarda hastalar ağrıdan gerginlikten ve bacaklarmdaki ağırlık hissinden yakınırlar. Varisli bacak şişebilir, gece yatakta o bacağa kramp girebilir. Varis nedeniyle bu bölgede deri ülserleri gelişebilir. Deride kahverengi lekeler ortaya çıkabilir. Bu lekeler, alyuvarların damar dışına sızdıktan sonra deride parçalanıp içlerindeki demirin bu bölgede birikmesine bağlıdır. Varislerin tedavisi basit istirahatle olabileceği gibi, bu yöntemle iyileşmeyen vakalar için cerrahi yöntemle de olabilir. Hastanın yatak istirahatine alınması ve bacağının kalp düzeyinin üstüne yükseltilmesi gerekir. Yüzeysel varisler için esnek varis çorapları yararlı olabilir. Bu yöntemlerle sonuç alınmadığında ise varisli damarların cerrahi olarak çıkartılması gerekmektedir.
Varise eğilimi olan hamile kadınların yataktan kalkmadan önce esnek varis çoraplarını giyinmeleri yararlıdır. Genel bir önleyici olarak da herkese yürümeyi ya da koşmayı öneririz. Böylece bacak kasları kuvvetleneceğinden, özelle derideki toplardamarlar bacak kasları tarafından desteklenmiş olurlar. Bu da varis gelişme riskini düşürür. Varisli kişilerin de hafif yürüyüşler yapmalarında yarar vardır. Uzun süre ayakta durmak zorunda olan kişilerin ise yürüyüş ve koşulara herkesden daha çok önem vermeleri gerekmektedir.
NEDENLERİ
Bacak varisleri, birincil ve ikincil olarak ikiye ayrılır. Birincil varisler yüzeysel toplardamarlarda ortaya çıkar, ikincil varisler Öncelikle derin toplardamarda görülür; burada kapakçıkların kapanmasına ya da yetersizliğine yol açar. Böylece kan, izlemesi gereken yoldan saparak yüzeysel damarlara geçer ve yüzeysel toplardamarın duvarlarında zayıflamaya yol açarlar.
1 BİRİNCİL VARİSLER
Toplardamarlar uzamış, genişlemiş ve büklümlü bir görünüm almıştır. Bu damarların duvarları incelendiğinde önemli yapısal bozukluklar görülür. Duvarın bazı bölümlerinde kalınlaşmalar, ba?ı bölümlerinde ise incelmeler görülür. Burada kas ve esnek liflerin yerini lifsi bağdoku almıştır. Bu doku, kanın burada birikmesine bağlı olarak, basmç altında zayıflar ve toplardamarların duvarlarında çok belirgin genişlemeler görülür. Önceleri bu durumun damar duvarlarının doğuştan gelen bir zayıflığına bağlı olarak gelişebileceği düşünülmüştür.
İKİNCİL VARİSLER
Derin toplardamarlar iltihap nedeniyle tıkandığında, kanın kalbe geri dönüşü önemli oranda engellenir. İltihaba bağlı olarak genel durum bozukluğu, ateş, ağrı, bacakta şişme gibi belirtiler de görülebilir. Bu durumda yüzeysel toplardamarlar daha fazla miktarda kanı içine alarak kalbe itmeye çalışır. Daha önce de belirtildiği gibi, toplardamarlarda kanın hareketini sağlayan mekanizmalar yetersiz kaldığından yüzeysel toplardamarlar fazla miktardaki kanı pompala-yamaz ve genişler. Bu damarlardaki kapakçıklar yeterince kapanamaz, zayıflar, yetersiz kalarak kanın kalbe geri dönüşünü zorlaştırır. Bu durumlarda varis tedavisinden önce derin toplardamardaki iltihabın giderilmesi gerekir. İltihap sıklıkla akciğerde emboliye neden olduğundan hemen tedavi edilmelidir.
YAKINMALAR
Varisler başlangıçta yalnızca görüntüyü bozar. Bu aşamada bile bacaklarda ağırlık duygusu ve karıncalanmayla birlikte yorgunluk olabilir. Bu yakınmalar, özellikle bacaklan yukan kaldırarak dinlenmeyle geçer. Bu aşamada toplardamar dolaşımı henüz kesintiye uğramamıştır. Bacağm şişmesi de vansin
belirgin bulgulanndandır; kanın dolaşıma yeterince katılamayıp, damar yatağında hareketsiz kaldığını gösterir. Bu durum daha ağır komplikasyonlara yol açabilir. Deri Üzerinde renk değişiklikleri ve bozukluklar olabilir. Hastalığın bu döneminde egzama, varis ülserleri, damarın çatlamasına bağlı kanama, bazen derin damarların tıkanmasıyla ortaya çıkan iltihap görülür. Hastalığın erken döneminde doğru tanı konması ve tedavi uygulanması, hastalığın gidişi ve doğabilecek komplikasyonlarm önlenmesi açısından çok yararlıdır.
KOMPLİKASYONLAR
Bacak varislerinde başlıca üç komplikasyon vardır: Tromboflebit; varis kanaması; varis ülserleri.
Bu komplikasyonlar hastanın yaşamını tehdit etmezse de, istirahatı zorunlu kılabilir.
Varis tromboflebiti: Varisli toplardamarın duvarında iltihap vardır; bu durum damarın çevresindeki dokuları da ilgilendirir. Ayrıca toplardamarın varis olan bölümünde pıhtı oluşumu (tromboz) görülür. Deri varisli damar boyunca sıcak ve kırmızıdır. Toplardamar gergin ve sert bir sicim gibidir. Elle yapılan muayenede varisli toplardamarlar boyunca yaygın ve ağrılı bir şişlik saptanır. Hastanın varisli bölgede ağrısı vardır; gerginlik duyulur. Bazı durumlarda ateş ve genel durum bozukluğu da görülebilir.
Varisin çatlamasına bağlı kanama: Sıklıkla travma nedeniyle ortaya çıkar. Travma hafif bile olsa, varisli damarın çatlaması için yeterlidir. Derinin bütünlüğü de bozulursa dışarı doğru önemli boyutlarda kanama olabilir. Böyle durumlarda kanamanın acil olarak durdurulması gerekir. Kanama bölgesine bir baskı uygulanması ve bunun ardından sıkı bir bandajla sarılması uygundur. Varis çatlamasında ciltte yara bulunmayabilir. Böyle durumlarda deri altına kanama olur, hematom (kan oturması) gelişir. Hematomun kendisi bir baskı oluşturduğundan kanama kendi başına da durabilir. Çok ağrılı bir durumdur, dokuların ezilmesine ve bacağın güçsüz kalmasına yol açar. Hematomun çok yaygın olmadığı durumlarda alkolle pansıman yapmak yeterli olur; böylece hematom geri emilir. Hematomun yaygın olduğu durumlarda buraya sokulan bir iğne ile biriken kan boşaltılır.
Varis ülserleri: Derinin beslenme bozukluklarına bağlı olarak görülür. Toplardamar ülserlerinin en sık görüldüğü yer baldırın üçte bir alt iç yanıdır. Derinin özellikle ince, parlak ve kuru olduğu bu bölgede belki de sinirsel lez-yonlara bağlı olarak sıklıkla kaşıntı görülür. Günlük yaşamda olabilecek küçük bir kaza bile, varisli bacakta iyileşmeyen yaralara yol- açar. Ülser farklı boyutlarda olabilir. Etrafındaki deri morumsudur. Sınırlan bazen düzenli, bazen düzensizdir. Kızılımsı renklidir. Sürekli olarak renksiz ve serum içeren bir sıvı salgılar. Tümüyle ağrısız ya da az ağrılıdır. Tedavide kesin yatak istirahati ve enfeksiyonları önleme açısından nedbeleşmeyi hızlandıran ilaçlarla antibiyotikti pomatlar kullanılır. Bu tedavi başarılı olamazsa, tam olarak iyileşme garanti edilemese bile, deri naklinden başka çare yoktur.
TEDAVİ
Varis tedavisinde varisi önlemek için alınması gereken önlemlerin önemi büyüktür. Bunlardan bazıları uzun süre ayakta kalmamak, fazla kiloları vermektir. Bacaklar yorulduğunda ve sınırlı bir bölgede varis türü genişleme saptandığında esnek varis çorabı kullanılarak önlem alınabilir. Varis çorapları özellikle bacağın alt bölümlerini sıkış nr; kalçalara çıkıldıkça bu baskı Böylece, toplardamarlara masaj uygula narak, kanın kalbe geri dönüşü kola) laştırılır.Sertleştirici tedavi – Yaygın varisi ler küçük boyutlardaysa ve kapakçıklar işlevlerini görüyor durumdaysa sertleştirici tedavi uygulanabilir. Sertleştind tedavi varisin içine tahriş edici bir madde şırınga edilerek yapılır.Böylece damar içinde kimyasal bir iltihap oluşturularak, bunların kapanması sağlanır. Tedaviyi izleyen dönemde esnek varis çorabı kullanılması, tedavinin daha iyi sonuç vermesini sağlar.Yüzeysel toplardamar sisteminde yapısal bir bozukluk varsa ve kapakçıklar yetersiz kalıyorsa, tek tedavi yöntemi cerrahi girişimdir.Cerrahî girişim – Cerrahi girişim bacak toplardamarının çekilerek çıkartılmasını kapsar. Toplardamarın alt ve üst uçları kesilip çevre dokulardan a -rıldıktan sonra, damarın içine özel bir başlığı olan bir sonda sokulur. Bu sonda alt uca kadar sokulup geri çekildiğinde bacak toplardamarı sondanın başlığına bir eldiven parmağı gibi sarılarak ciltte açılan keşi yerinden dışarı çıkartılır.
Varislerin değerlendirilmesi ve en uygun tedavinin belirlenmesi bir uzman hekim tarafından yapılmalıdır. Böylece yüzeysel ve derin toplardamarlarla ilgili daha kesin bilgiler elde edilerek, tedavi konusunda daha sağlıklı bir karar verilebilir.
Varisli toplardamarlar kaslarda kramplara yol açar mı?
Varisleri olan kişilerde sıklıkla dokulardaki şişmeye bağlı olarak kaslarda kramplar görülebilir; bunlar özellikle toplardamar yetersizliğinin de olduğu durumlarda gözlenir. Bu kramplar esnek bandaj uygulayarak ya da her fırsatta bacakları yükseğe kaldırıp, dinlendirerek hafifletilebilir. Sıklıkla kişinin bacaklarında bir yorgunluk vardır; kişi bacaklarının konumunu sürekli değiştirmek ister.
Bir yanıt bırakın
Yorum yapabilmek için giriş yapmalısınız.