VEBA

Yakın temas halinde hastadan solunum yoluyla çıkan damlacıkların infeksiyonu diğer insanlara bulaştırdığı zatürreli veba hariç; infeksiyonun insandan insana bulaşması söz konusu değildir.

Hastalığın Seyri: Vebanın başlıca 3 klinik şekli vardır:

Hıyarcıklı veba; genellikle infekte sineklerin ısırığı sonucu meydana gelir. Drenaj lenf düğümlerinde lenfadenit gelişir, en çok da bölgesel lenf düğümleri etkilenir. Sıçanlardan diğer hayvanlara ve insanlara sinekler aracılığıyla bulaşır.

Etken: Veba basili Yersinia Pestis tir.

Bulaş Yolu: Veba, kemirgenleri etkileyen zoonotik bir hastalıktır. Tarihte defalarca salgınlara neden olmuş ve çok sayıda insanın ölümüne neden olmuş olan veba hastalığı günümüde genelde bazı ülkelerde ve bölgesel olarak görülmektedir
Şişme, ağrı ve lenf düğümleri iltahabı karakteristik veba bubonlarını oluşturur.

Septisemik veba; hıyarcıklı vebadan gelişir ya da lenfadenit hariç diğer özellikleri taşıyan bir formda gelişir.İnfeksiyonun kan dolaşımına yayılması , menenjit, endotoksik şok ve yayılmış intravasküler pıhtılaşmaya yol açar.

Zatürreli veba; veba basilinin vücudun vücudun diğer bölgelerinden akciğerlere yayılmasını izleyen ikincil bir infeksiyondur. Çok şiddetli zatürreye neden olur. Solunum yoluyla çıkan damlacıkların başkalarına bulaşması sonucu oluşan infeksiyon, o kişilerde primer akciğer vebasına yol açar.

Acil ve etkili bir tedavi uygulanmazsa, hıyarcıklı veba vakalarının %50-60 ı ölümle sonuçlanır. Tedavi edilmeyen septisemik ve zatürreli veba da değişmez bir biçimde ölümle sonuçlanır.

Coğrafi Dağılım: Dünyanın birçok yerinde sıçanlarda veba infeksiyonu odakları bulunur. Orta,doğu ve güney Afrika da, güney Amerika da, kuzey Amerika nın batı bölümünde ve Asya daki birçok alanda yabani kemirgen vebası mevcuttur. Bazı alanlarda, vahşi ve evcil sıçanlar arasında temas yaygındır.Bu da lokal insan vebası salgınlarına ve ara sıra genel salgınlara neden olur.

Yolcular için Risk: Genellikle düşüktür. Ancak veba vakalarının görüldüğü bölgelerdeki kırsal alanlara gidenler ve buralarda kamp yapan, dağlık alanlarda gezenler ve kemirgenlerle temas edenler için risk söz konusu olabilir.

Profilaksi: Sadece mesleki açıdan vebaya karşı büyük risk altında olanlar hıyarcık vebasına karşı bir aşı mevcuttur.Ancak bu aşı birçok ülkede ticari olarak satılmamaktadır.

Önlemler: Canlı ya da ölü kemirgenlerle temas etmekten kaçınılmalıdır.