VÜCUT SICAKLIĞININ ÖLÇÜLMESİ Faydaları

VÜCUT SICAKLIĞININ ÖLÇÜLMESİ
Ateş, en sık karşılaşılan ve hastalarla aileleri tarafından en çok üzerinde durulan hastalık belirtilerinden biridir. Gene de birçok hastalıkta hipotal.amusta sıcaklık düzenlemesinin bozulduğu bilinmektedir. Gerçekte vücut sıcaklığı, hastalığın şiddetiyle orantılı değildir. Bu noktanın vurgulanması çok önemlidir. Yoksa pek akıllıca olmayan bir biçimde yalnızca belirtiye (ateş) yönelik tedavi uygulanması, ateşe yol açan hastalığın kesin tanısında ve kökten tedavisinde karışıklıklar doğurabilir.
ATEŞİN ANLAMI
Ateşin anlamı tam olarak anlaşılamamıştır; bir uyum mekanizması ya da acil durum belirtisi olabilir
Bu durumda ısı üreten ve ısı kayb, sağlayan mekanizmaların etkisiyle vü cut sıcaklığı olağan düzeyin üstüne çıkabilir.
Hipotalamusta vücut sıcaklığım ayarlayan merkezler, çevre sıcaklığına göre ısıtıcıların çalışmasını ayarlayan termostatlara benzetilebilir.
Ama hipotalamusun ısı düzenleme işlevi, günlük yaşamda kullanılan ter-
mostatlara göre çok daha karmaşık ve ayrıntılıdır. Bu merkezler yalnızca ısı üretiminde değil, vücut sıcaklığının düşmesi için çevrel damarların genişlemesi, terleme vb olaylar üzerine de etkilidir. Böylece vücut sıcaklığının yükselmesini azaltıcı etkilerin nasıl hem hipotalamusta, hem de çevrel organlarda ortaya çıktığı anlaşılabilir. Gerçekte hiçbir ilaç ısı düzenleyici merkezleri
doğrudan etkileyemez; ayrıca vücut sıcaklığı kalori üretiminin azaltılmasıyla değil, ancak hipotalamusun denetimi altında çevrel kan dolaşımının hızlanması ve terlemeye bağlı ısı kaybının artışıyla sağlanır. Vücut sıcaklığındaki aşırı artış, ya bu etkileri sağlayan ilaçlar ya da dışarıdan vücut yüzeyine ısı kaybını hızlandırıcı yöntemler (buz, ıslak kompres vb) uygulayarak düşürülür.
NORMAL DEĞERLER

Vücut sıcaklığı kişiden kişiye farklılıklar gösterdiği gibi, fizyolojik duruma bağlı olarak da değişir. Genellikle ağızdan ölçülen 37°C’lik vücut sıcaklığı normal kabul edilir. Makat ya da vajina sıcaklığı bu değerin yaklaşık yarım derece üstünde, koltukaltından ölçülen ateş de yarım derece altındadır. Bireyin vücut sıcaklığı gün içinde TClik bir değişim gösterebilir; sabah erken saatlerde daha düşük, gece geç saatlerde daha yüksektir. Kadınlarda her âdet çevriminin ortasına rastlayan yumurtlama sırasında ve gebeliğin ilk üç ayında daha
yüksektir. Doğal olarak fiziksel etkinlik ve çevre sıcaklığının yükselmesiyle bir-’ likte’vücut sıcaklığı da yükselir. Çevre sıcaklığının yükselmesi ya da havadaki nem oranının artması, vücudun ısı kaybı mekanizması olan terlemeyi engelleyerek ısı kaybını önler. Ayrıca ortamın çok soğuk olması da, ısı düzenleyici merkezler gerektiği gibi çalışsa bile vücut sıcaklığının 35°C’ye kadar düşmesine neden olabilir.
Vücut sıcaklığının, yapısal etkenlere göre normal kabul edilen* değerlerin 0,2-0,3 birim üzerinde bulunmasının önemli olmadığı ve hiçbir hastalığın belirtisi sayılamayacağı da gözden uzak tutulmamalıdır.
* ÇEŞİTLİ ATEŞ TİPLERİNİN GRAFİK GÖSTERİMİ
Bu sayfada çeşitli hastalıklara ait tipik ateş çizelgeleri yer almaktadır. Gerçekten de ateş çeşitli biçimlerde ortaya çıkabilen bir belirtidir. Hekim ateşin özelliklerini (şiddeti, süresi, düzenli ya da düzensiz oluşu, zaman zaman yükselmeler göstermesi ya da sürekli olması) dikkatle izleyerek tanıya yönelik birçok bilgi elde edebilir. Bu nedenle ateşin düzenli aralıklarla ölçülerek yüksekliğinin kaydedilmesi önem taşır.
Vücut sıcaklığı, hipotalamustaki sinirsel merkezlerin çeşitli düzenleyici mekanizmalanyla denetlenir. Bütün vücuttan gelen duyusal liflerin taşıdığı bilgiler sürekli bu merkeze ulaştırılır. Olağan koşullarda hipotalamustaki merkezler ısı düzenleme mekanizmasını işletir; ısı kaybı ya azalır ya da çoğalır. Mekanizma, a) terle buharlaşan sıvının artırılması, b) titreme, c) derideki yüzeysel kan damarlarının genişlemesi ya da büzülmesiyle işlev görür.
Vücut sıcaklığı, ısı üreten kaynaklar ve ısı tüketen mekanizmalar arasındaki dengenin sürekli korunmasıyla aynı düzeyde tutulur. Isı üreten kaynaklar arasında vücudun asgari sıcaklığını sağlayan metabolizmanın yanı sıra sıcak besinlerin yenmesi ve çevre sıcaklığı sayılabilir. Isı tüketen mekanizmalar arasında ise iletim, ışınım ve buharlaşma vardır. Bütün bu mekanizmalar otonom sinir sisteminin denetimi altındadır.